Rok utworzenia | 1995 |
---|---|
Powierzchnia | 35363,51 ha |
Otulina | 12625,30 ha |
Położenie | Wyżyna Lubelska / Działy Grabowieckie, Kotlina Zamojska |
Jednostka odpowiedzialna | Oddział w Zamościu |
„Obszar Natura 2000 – obszar specjalnej ochrony ptaków, specjalny obszar ochrony siedlisk lub obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, utworzony w celu ochrony populacji dziko występujących ptaków lub siedlisk przyrodniczych lub gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty” Według Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004r. o ochronie przyrody art. 5 ust. 2b (Dz. U. z 2018 r. poz. 1614, 2244, 2340).
Na terenie parku i jego otuliny znajduje się 5 obszarów siedliskowych Natura 2000.
Obejmuje fragment lasu oraz przylegające do niego zbocza nad niewielkim ciekiem wodnym - Milutką – dopływem Wojsławki. W obszarze przeważają gleby brunatne, jedynie w miejscach odsłonięcia podłoża kredowego wykształcają się rędziny. Głównym przedmiotem ochrony w obszarze jest grąd subkontynentalny Tilio-Carpinetum betuli (siedlisko 9170) z panującym w drzewostanie bukiem i grabem. W runie rosną gatunki charakterystyczne tj.: turzyca orzęsiona, gwiazdnica wielkokwiatowa, marzanka wonna, zawilec gajowy, gajowiec żółty, żankiel zwyczajny. Częste są także gatunki chronione: buławnik wielkokwiatowy, wawrzynek wilczełyko, kopytnik pospolity, gnieźnik leśny, listera jajowata. Na podłożu wapiennym rośnie obuwik pospolity (gatunek „naturowy” o kodzie 1902). Na zboczach w miejscach odsłonięcia podłoża kredowego występują murawy kserotermiczne (siedlisko 6210). Na odłogach, w środkowej części obszaru, wykształciły się inicjalne murawy z dominującym omanem wąskolistnym. Na skraju lasu zachowały się niewielkie skrawki zespółu omanu wąskolistnego Inuletum ensifoliae z ostrożniem panońskim. Najlepiej wykształcone murawy występują na odsłoniętym zboczu o ekspozycji południowej. Na glebach płytkich wykształcił się Inuletum ensifoliae z posłonkiem rozesłanym, turzycą niską, głowienką wielkokwiatową, pajęcznicą gałęzistą, leńcem pospolitym i in.
Zajmuje powierzchnię 367 ha i obejmuje wschodnią część większego kompleksu leśnego o tej samej nazwie. Głównym przedmiotem ochrony w obszarze jest typowy dla Działów Grabowieckich grąd z panującym w drzewostanie bukiem i grabem. W runie oprócz gatunków charakterystycznych dla grądów: turzyca orzęsiona, gwiazdnica wielkokwiatowa, marzanka wonna, zawilec gajowy, gajowiec żółty, żankiel zwyczajny, pojawiają się także gatunki typowe dla buczyn – żywiec gruczołowaty i buławnik wielkokwiatowy. Natomiast w dnach głębokich wąwozów wykształcają się wilgotne grądy i łęgi Ficario-Ulnetum z gatunkami preferującymi siedliska żyzne wilgotne tj. ziarnopłon wiosenny, śledziennica skrętolistna, czworolist pospolity i podagrycznik pospolity. W miejscach suchszych, na glebach zasobniejszych w węglan wapnia wykształca się ciepła odmiana grądu Tilio-Carpinetum melittetosum, składem gatunkowym nawiązująca do dąbrowy świetlistej. W lesie występują także gatunki chronione: wawrzynek wilczełyko, gnieźnik leśny, listera jajowata, sromotnik bezwstydny i obuwik pospolity. Na skraju lasu na podłożu wapiennym wykształcają się zarośla kserotermiczne, zbiorowiska okrajkowe oraz wąski pas murawy. W zaroślach utrzymują się fragmenty Inuletum ensifoliae. Natomiast na granicy lasu i pól znajduje się dobrze zachowane zbiorowisko z dominacją kłosownicy pierzastej i ożanki właściwej Brachypodio-Teucrietum. W murawach i zaroślach rosną rzadkie gatunki tj. len złocisty i zaraza alzacka.
Zajmuje powierzchnię 3 ha, położony jest koło wsi Iłowiec i obejmuje strome zbocze, wychodnię skał kredowych, na którym wykształciły się zbiorowiska roślinności ciepłolubnej: murawy kserotermiczne i subpannońskie zarośla stepowe Prunetum fruticosae (siedlisko 40A0). Występujący w tym obszarze płat wisienki stepowej jest dobrze wykształcony i zachowany, jest najlepszym reprezentantem siedliska tego typu w Polsce. Wisienka stepowa tworzy zwarte, osiągające 100% pokrycie, zarośla, zajmujące ponad 3 ary powierzchni. Wisience towarzyszą charakterystyczne dla zespołu gatunki: perz siny, macierzanka Marschalla, czyściec prosty, szałwia łąkowa i ożanka właściwa. Murawy występujące na zboczu zwanym Horodyskiem reprezentują typowe dla Lubelszczyzny zbiorowisko z kłosownicą pierzastą i ożanką właściwą. Poza dominującą kłosownicą pierzastą w murawie rosną m.in. szałwia łąkowa, przytulia właściwa, fiołek kosmaty, pierwiosnka lekarska, pajęcznica gałęzista, lucerna sierpowata. Murawa na zboczu Horodysko jest jednym z kilkunastu znanych w Polsce, stanowiskiem kostrzewy makutrzańskiej Festuca macutrensis, gatunku wpisanego do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin.
Obejmuje środkowy odcinek doliny rzeki Wolicy, dopływu Wieprza oraz dwa niemal prostopadłe do głównej doliny zbocza, wychodnie skał kredowych w pobliżu miejscowości Żuków i Wolica Uchańska. Zasadniczym przedmiotem ochrony w obszarze jest starodub łąkowy (kod 1671) oraz występująca w rzece ryba różanka (kod 1134). W dolinie rzeki ochronie podlegają różne typy zbiorowisk łąkowych oraz zarośla wierzbowe i łęgi. W wyżej wyniesionych partiach doliny występują ubogie świeże łąki użytkowane ekstensywnie (siedlisko 6510) z rajgrasem wyniosłym, złocieniem właściwym i komonicą zwyczajną. Znaczną część obszaru zajmują wilgotne łąki ze związku Calthion palustris, w tym, co raz rzadziej spotykane w Polsce, zbiorowiska z rdestem wężownikiem, ostrożniem łąkowym, ostrożniem siwym i kuklikiem zwisłym. W miejscach, gdzie do doliny uchodzą niewielkie cieki niosące wody z pobliskich źródeł wykształcają się młaki niskoturzycowe Caricetum davalianae (siedlisko 7230) z kruszczykiem błotnym. W sąsiedztwie młak zachowały się niewielkie ubogie fragmenty zmiennowilgotnych łąk trzęślicowych Molinion (siedlisko 6410) W starorzeczu koło Dulnika wykształca się zbiorowisko z osoką aloesowatą, grążelem żółtym, żabiściekiem pływającym i rzęsami (siedlisko 3150). W dolinie zachowały się również niewielkie fragmenty łęgów olszowo-jesionowych Fraxino-Alnetum (siedlisko 91E0) z olszą czarną. Mimo znacznego przekształcenia roślinności (na skutek melioracji prowadzonych w latach 60-tych ubiegłego wieku) nad Wolicą spotkać można rzadkie i chronione gatunki roślin: prócz wspomnianych wcześniej staroduba łąkowego i kruszczyka błotnego będą to: pełnik europejski, kukułka krwista i szerokolistna, bobrek trójlistkowy, ciemiężyca zielona, groszek błotny i in.
Natomiast na kredowych zboczach wykształciły się murawy kserotermiczne oraz subpannońskie zarośla stepowe. Na zboczu koło Kolonii Żuków jest to murawa z kłosownicą pierzastą, ożanką właściwą, głowienka wielkokwiatową i pajęcznicą gałęzistą. Na zboczu koło Wolicy Uchańskiej oprócz inicjalnych zbiorowisk murawowych zachował się płat murawy Inuletum ensifoliae z omanem wąskolistnym i ostrożniem pannońskim. W murawach tych oprócz wisienki karłowatej rosną dwa gatunki wpisane do Polskiej czerwonej księgi roślin: róża galicyjska i storczyk purpurowy.
Obejmuje niewielki, 28 ha śródpolny las. Został utworzony w celu ochrony jednej z większych na Lubelszczyźnie populacji jelonka rogacza (kod 1083). Drugim przedmiotem ochrony jest niezwykle bogata gatunkowo, ciepła odmiana grądu subkontynentalnego. Drzewostan budują w nim głownie: dąb szypułkowy, buk zwyczajny i grab pospolity. W runie dominują: marzanka wonna, kopytnik pospolity, gajowiec żółty, miejscami barwinek pospolity oraz miodownik melisowaty. Towarzyszą im liczne gatunki rzadkie i chronione: lilia złotogłów, orlik pospolity, okrzyn szerokolistny, gorysz alzacki, groszek wschodniokarpacki. O bogactwie lasu świadczy też występowanie siedmiu gatunków storczyków: obuwika pospolitego, kruszczyka szerokolistnego, podkolanu zielonawego, listery jajowatej, buławnika wielkokwiatowego i czerwonego oraz storczyka purpurowego.
Przylega do otuliny Parku od zachodu i obejmuje przełomowy odcinek doliny Wieprza od Tarzymiech do Krasnegostawu. Rzeka zachowała tu naturalny charakter, tworzy liczne meandry, zastoiska i starorzecza. W dnie doliny dominują ekstensywnie użytkowane łąki. Miejscami występują interesujące ziołorośla nadrzeczne i okrajkowe. Niektóre fragmenty zboczy doliny są strome. Tu, na podłożu lessowym, wykształciły się murawy kserotermiczne. Obszar obejmuje fragment naturalnej doliny Wieprza, ważny dla zachowania siedlisk podmokłych i okresowo podtapianych łąk z Załącznika I Dyrektywy Siedliskowej (zidentyfikowano 5 takich rodzajów siedlisk), oraz gatunków bezkręgowców z Załącznika II tej Dyrektywy. Łącznie występuje tu 7 gatunków z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Miejsce występowania zagrożonych w Polsce gatunków roślin naczyniowych, m. in. jedyne w Polsce stanowisko przetacznika zwodnego - rośliny z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin. Obszar o dużych walorach krajobrazowych. Jest to korytarz ekologiczny rangi krajowej.