„Czterdziestoletnie zajęcia moje dla zbadania ornitologicznej fauny Królestwa Polskiego doprowadziły mnie do jej znajomości, można powiedzieć, dosyć dokładnej. Czynność tę rozpocząłem w Lubelskiem, gdzie młodość swą spędziłem; naprzód w Jabłonnie, w miejscu swem rodzinnem, przejąwszy, że tak powiem, skłonność tę od ojca, który był miłośnikiem przyrody i bardzo chętnie zamiłowanie to moje rozwijać pragnął.” – pisał Władysław Taczanowski w swoim monumentalnym dziele „Ptaki krajowe” wydanym w 1882 roku, ledwie kilka lat przed swoją śmiercią. Nestor współczesnej polskiej ornitologii urodził się w Jabłonnie, na terenie obecnego Czerniejowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu i tutaj właśnie stawiał pierwsze kroki w dziedzinie, w której stał się ekspertem rangi światowej. Warto bowiem podkreślić, że Taczanowski w toku swej bez mała półwiecznej pracy opisał nie tylko „ptaki krajowe”, ale również ptaki Syberii wschodniej, Algierii czy … Peru, mimo, że na kontynencie południowoamerykańskim sam nigdy nie był. Ornitofaunę Peru, Ekwadoru i Gujany opracowywał bowiem na podstawie eksponatów przysyłanych mu przez uczestników ekspedycji w tamte strony – Konstantego Jelskiego i Jana Sztolcmana. Zrobił to jednak na tyle dobrze, że jego dzieło „Ornitologie du Perou” liczące ponad 1500 stron i zawierające opisy 1351 gatunków w tym 113 nie znanych wcześniej nauce jest stale aktualne, a ostatnie wznowienie zostało wydane w … roku bieżącym.
Światowej sławy ornitolog nie zapominał jednak o swojej małej ojczyźnie, wspominając ją jak już zacytowano, w swoim najważniejszym opracowaniu dotyczącym krajowej awifauny. Dlatego tym bardziej cieszy, że i ona nie zapomniała o swoim wielkim synu. Staraniem gminy Jabłonna została wydana gra dla dzieci pt.: „Śladami Taczanowskiego” oraz folder informacyjny zawierający krótki życiorys ornitologa oraz opisy 10-ciu najpowszechniej spotykanych na terenie gminy ptaków wraz obszernymi cytatami ponad 130-letniej dawności ze wspomnianego już dzieła „Ptaki krajowe”. Folder nosi tytuł „Śladami Władysława Taczanowskiego”. Oba wydawnictwa są efektem nawiązanej ledwie przed pół rokiem (23 maja br.) współpracy między Gminą Jabłonna i Zespołem Lubelskich Parków Krajobrazowych http://www.parki.lubelskie.pl/aktualnosci/umowa_o_wspolpracy_zlpk_z_gmina_jablonna_1/507.html. Elektroniczne wersje książek wydanych przez Władysława Taczanowskiego udostępnił gminie pracownik Biura ZLPK, Krzysztof Wojciechowski. On też był autorem opisów ptaków oraz większości zdjęć w folderze „Śladami Władysława Taczanowskiego”. Materiały ukazały się dzięki wsparciu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie w ramach zadania „Edukacja ekologiczna w gminie Jabłonna w 2017 r.” Projekt nie mógłby być zrealizowany bez czynnego zaangażowania Zastępcy Wójta Gminy Jabłonna, Pana Marcina Pastuszaka.
Warto podkreślić, że nie jest to pierwsza ani jedyna inicjatywa pro środowiskowa gminy Jabłonna. W roku ubiegłym został bowiem wytyczony nowy szlak pieszo-rowerowy po Krzczonowskim Parku Krajobrazowym w gminie Jabłonna i Krzczonów również współfinasowany ze środków WFOŚiGW w Lublinie. Pisaliśmy już o tym szlaku na naszej stronie: http://www.parki.lubelskie.pl/aktualnosci/nowy_szlak_pieszo-rowerowy_po_krzczonowskim_parku_krajobrazowym_1/421.html
Mamy nadzieję, że kolejne lata zaowocują następnymi podobnymi projektami, zwłaszcza takimi, które jeszcze silniej przypomną i wypromują postać najsłynniejszego mieszkańca gminy Jabłonna, od dnia narodzin którego w 2019 roku miną równo dwa wieki. W projektach tych z pewnością nie zabraknie pomocy Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych.
Tekst: Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK