Prace nad planem ochrony Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego

 25 sierpnia pracownicy ZLPK OZ Zamość uczestniczyli w pracach terenowych w Szczebrzeszyńskim Parku Krajobrazowym.

Celem powołania Szczebrzeszyńskiego Parku Krajobrazowego jest zachowanie  wartości przyrodniczych Roztocza Zachodniego  z siecią  wąwozów lessowych oraz zabezpieczenie przed degradacją dolin rzek Wieprza, Gorajca i Poru. Szata roślinna Parku jest ciekawa i zróżnicowana. Lasy zajmują ok. 28% powierzchni. Najbardziej wartościowe pod względem przyrodniczym są silnie rozczłonkowane zbiorowiska leśne z dużym udziałem buczyny karpackiej, porastające zbocza wzniesień i wąwozów. W wielu miejscach obserwuje się występowanie boru jodłowego. Najcenniejszy kompleks leśny o nazwie „Las Cetnar” znajduje się w okolicy wsi Kawęczynek . Miejsce to, o niepowtarzalnej rzeźbie terenu, o każdej porze roku urzeka swoim pięknem.

Cechą charakterystyczną tego obszaru są liczne wąwozy lessowe urozmaicające krajobraz pól i terenów leśnych. Średnie zagęszczenie wąwozów wynosi 3 km/km². Sieć wąwozów położona pomiędzy Szczebrzeszynem a Wywłoczką nosząca nazwę „Piekiełko” należy do największych i najpiękniejszych w Polsce. Dużą osobliwością Parku są podmokłe tereny torfowiska wysokiego o nazwie „Bagno Tałandy” , dające początek rzece Gorajec oraz malowniczo położone źródła w Zaporzu, Radecznicy i Trzęsinach (pomniki przyrody nieożywionej), Wywłoczce, Szczebrzeszynie, Czarnymstoku i Latyczynie. Godnymi uwagi są okazałe drzewa objęte ochroną   w postaci pomników przyrody . Wśród nich najokazalsza jest lipa drobnolistna w Szperówce o rekordowych rozmiarach – obwód jej pnia osiąga 920 cm. Na terenie Parku występuje wiele rzadkich gatunków, np. żywiec gruczołowaty, parzydło leśne, podkolan biały, szałwia lepka, bluszcz pospolity, wawrzynek wilczełyko, zawilec wielkokwiatowy, rosiczka okrągłolistna i pośrednia, wełnianka pochwowata, żurawina błotna, jaskier kaszubski, gwiazdnica wielkokwiatowa, miodunka ćma, dzwonek syberyjski i wiele innych. Fauna Parku jest słabo zbadana. Wśród kręgowców najlepiej  poznane są ptaki. Występuje ich tu ok. 80 gatunków, z których 85% stanowią gatunki lęgowe. Są to ptaki głównie związane z polami i łąkami. Do najcenniejszych należą: kania czarna, orlik krzykliwy, błotniak łąkowy i stawowy, derkacz, brodziec krwawodzioby, dzięcioł czarny, jastrząb, puszczyk, siniak.

Licznie gnieździ się bocian biały. Godnymi polecenia są zabytki architektury występujące na terenie Parku. Do ciekawszych należą: barokowy klasztor  i park podworski w Radecznicy, zespół kościelny i ruiny starego kościoła w Mokrymlipiu, kościół parafialny i pofranciszkański, cerkiew pounicka, synagoga i kirkut w Szczebrzeszynie. Na uwagę zasługują także liczne przydrożne kapliczki.

Spotkanie rozpoczęło się przy Domu Kultury w Szczebrzeszynie, ustaleniem trasy objazdu. Wspólnie z zespołem autorskim wykonującym plan, pracownicy OZ Zamość odwiedzili miejsca, godne uwagi i wytypowane przez poszczególnych wykonawców. W trakcie prac terenowych wymieniane były informacje związane z tematyką opracowania. Kolejnym etapem współpracy będzie spotkanie z interesariuszami planu ochrony zaplanowane na 20 października 2020 roku w budynku Urzędu Miasta Szczebrzeszyn.  

Tekst: Małgorzata Ciuryło (ZLPK OZ Zamość)

Zdjęcia: Krzysztof Kowalczuk (ZLPK OZ Zamość)