NOWY KRÓLEWSKI KĄT

Gmina Hrubieszów wzbogaciła swoją ofertę o nową infrastrukturę turystyczną, zlokalizowaną w nadbużańskich miejscowościach Gródek, Czumów i Teptiuków. O walorach przyrodniczych, a zarazem turystycznych tych miejscowości, świadczy objęcie tych terenów kilkoma formami ochrony. Są to: Nadbużański Obszar Chronionego Krajobrazu, użytek ekologiczny „Błonia Nadbużańskie” oraz obszar specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 „Dolina Środkowego Bugu” i specjalny obszar ochrony siedlisk Natura 2000 „Zachodniowołyńska Dolina Bugu”.

Zwiększeniu dostępności turystycznej obszaru służyć miał projekt, który Gmina Hrubieszów realizowała od lutego 2017 r. do października 2018 r. pt. „Zmniejszenie presji na gatunki i siedliska poprzez kanalizację ruchu turystycznego na obszarze Błoni Nadbużańskich”. Projekt ten w 85% był finansowany z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Oś priorytetowa II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, Działanie 2.4: Ochrona przyrody i edukacja ekologiczna, Typ projektu: 2.4.1 Ochrona in-situ lub ex-situ zagrożonych gatunków i siedlisk przyrodniczych, Podtyp projektu: 2.4.1a. Działania o charakterze dobrych praktyk, związane z ochroną zagrożonych gatunków i siedlisk przyrodniczych.

Celem głównym projektu była ochrona gatunków i siedlisk użytku ekologicznego „Błonia Nadbużańskie” poprzez kanalizację ruchu turystycznego i czynną ochronę najcenniejszych zasobów.

W ramach projektu podejmowano działania ochronne, skierowane szczególnie na gatunki: żmijowiec czerwony, błotniak łąkowy, brodziec piskliwy i zimorodek oraz siedlisko: 6210 murawy kserotermiczne. Problemem na tym obszarze jest niekontrolowana presja ze strony turystów na gatunki i siedliska oraz niedostateczny stan zachowania tych zasobów, wymagający podjęcia działań ochronnych. Wobec powyższego jednym z głównych działań, w ramach zrealizowanego projektu, była czynna ochrona siedliska murawy kserotermiczne, zlokalizowanego na działce w Gródku, na której znajduje się grodzisko – dawny gród Wołyń wchodzący w skład Grodów Czerwieńskich, jedna z atrakcji turystycznych gminy. Działania te polegają na prowadzeniu wypasu owiec na działce. Owce spełniają bardzo pozytywną rolę, gdyż chronią cenne gatunki roślin przed wyginięciem na terenie, który z powodu dużych nachyleń terenu, nie może być koszony. Jednocześnie owce, nie należąc do stałego krajobrazu hrubieszowskiego terenu, stanowią sporą atrakcję turystyczną. Pomimo zakończenia realizacji projektu, owce nadal będą wypasane w okresie letnim na grodzisku w Gródku, co najmniej przez kolejnych pięć lat. Wynika to ze zobowiązania, jakie Gmina Hrubieszów przyjęła na siebie, aby otrzymać unijne dofinansowanie.

Ułatwieniem dla turystów na grodzisku w Gródku jest wybudowanie, w ramach tego samego projektu, punktu widokowego na szczycie wzniesienia (platforma widokowa) wyposażonego w trzy zadaszone ławostoły. Łatwiejsze jest także wejście na szczyt, na który prowadzą drewniane schody.

Grodzisko w Gródku, to również pierwszy przystanek na ścieżce historyczno-przyrodniczej „Królewski Kąt”. Licząca siedem przystanków ścieżka przebiega na terenie dwóch sąsiednich miejscowości: Gródek i Czumów i prowadzi malowniczymi terenami, położonymi w dużej części nad samą rzeką Bug. Ścieżka prowadzi dokładnie tą samą trasą, co jej poprzedniczka o tej samie nazwie, która w 2004 r. została wyróżniona tytułem Perełka Lubelszczyzny. Czas sprawił, że poprzednie oznakowanie uległo degradacji, a jego pozostałości zostały usunięte. Obecnie, przystanki ścieżki wyposażone są w tablice informacyjne z opisami atrakcji przyrodniczych, krajobrazowych i historycznych okolic, na drewnianych konstrukcjach z ławkami i koszami na śmieci. Opisy na tablicach zostały wzbogacone niezwykle barwnymi zdjęciami przyrodniczymi. Oprócz tego trasa jest oznakowana strzałkami, informującymi o kierunku poruszania się. Kolejne przystanki ścieżki to:

1. Grodzisko w Gródku
2. Murawy kserotermiczne
3. Nadbużański Obszar Chronionego Krajobrazu
4. Błonia Nadbużańskie
5. Żołna
6. Rzeka Bug
7. Pałacyk w Czumowie

Oprócz tablic na trasie ścieżki „Królewski Kąt”, przy grodzisku w Gródku ustawiona została tablica informująca o użytku przyrodniczym „Błonia Nadbużańskie”. Podczas opracowywania oznakowania ścieżki wykorzystano profesjonalne materiały, wiedzę i doświadczenie osób i instytucji związanych z ochroną nadbużańskich obszarów przyrodniczych.

Punkty początkowe/końcowe ścieżki znajdują się z dala od głównych dróg, dlatego przy drogach takich (w Czumowie przy drodze powiatowej i w Teptiukowie przy drodze gminnej) ustawiono znaki kierunkowe, prowadzące do pierwszego skrajnego przystanku trasy. Przy grodzisku w Gródku i przy istniejącej już od kilku lat, wieży widokowej na „Królewski Kąt”, przy głównej drodze z Hrubieszowa w kierunku Czumowa, turyści poruszający się rowerami, mogą skorzystać ze stojaków rowerowych, drewnianych, aby jak najbardziej wkomponowały się w krajobraz. Natomiast, trochę dalej, w tzw. „Lasku Czumowskim” wybudowano, również drewniane, pawilony wystawiennicze, w których znajduje się stała ekspozycja zdjęć najcenniejszych gatunków i siedlisk, charakterystycznych dla podhrubieszowskich obszarów Natura 2000. Pawilony stanowią uzupełnienie dla już istniejącej na działce infrastruktury turystycznej. W tym miejscu, corocznie w pierwszą niedzielę czerwca organizowany jest Dzień Samorządu Terytorialnego. Jest to doskonałe miejsce na dłuższy odpoczynek na łonie natury.

Tekst : Piotr Tarasiuk - Starszy Specjalista ds. Informacji i Promocji Urząd Gminy Hrubieszów

Zdjęcia : Piotr Tarasiuk, Krzysztof Kowalczuk