JANOWSKIE SANKTUARIUM
„Jest wola Boża, ażeby się chwała Jego na tym miejscu i pamiątka Moja odprawiała”
Drugiego listopada i ósmego grudnia 1645 roku Matka Boża, trzymająca dwie świece i w obecności dwóch aniołów wypowiedziała te słowa do zmierzającego na jutrznię do kościoła w Białej bednarza Wojciecha Boskiego.
Wkrótce sława tego miejsca dotarła w najdalsze zakątki Rzeczpospolitej. Ale dopiero w 1694 roku zostało wydane pozwolenie na budowę nowego murowanego – kompleksu sakralnego, którego projektantem został Michał Link, budowniczy twierdzy zamojskiej.
Prace wsparła Ordynacja Zamojska i w 1700 roku ukończono prezbiterium, w 1720 roku nawy. Świątynia została konsekrowana 31 października 1742 roku przez sufragana krakowskiego, ks. Biskupa Michała Kunickiego, a budowę ostatecznie ukończono w 1769 roku.
Kościół Matki Bożej Łaskawej w Janowie Lubelskim jest budowlą trójnawową, o planie bazylikowym. Korpus w formie prostokąta, trójprzęsłowy. Od frontu znajdują się dwie wieże, w przyziemiu których znajdują się przedsionki, pomiędzy nimi chór. Prezbiterium prostokątne, dwuprzęsłowe, nieco węższe i niższe od nawy, zamknięte półkoliste, przy nim, od strony północno-wschodniej, w obrębie zabudowań klasztornych, wznoszą się zakrystia i skarbiec
Sklepienie kolebkowo-krzyżowe z 1789 roku, z dodanymi w latach 1910-1913 żebrami i gurtami. Tęcz półkolista, nawy boczne otwarte do głównej arkadami filarowymi . Ściany wnętrza rozczłonkowane zdwojonymi pilastrami. Polichromia z 1931 roku autorstwa Pawła Palki.
Fasada główna trójdzielna, o dwukondygnacyjnej części środkowej, ujętej lekko wysuniętymi wieżami. Nad częścią środkową znajduje się szczyt z balkonem, nieco cofnięty w stosunku do lica fasady, dwukondygnacyjny. Dachy kościoła dwuspadowe nad nawą główną, pulpitowe nad nawami bocznymi. Całość kryta blachą.
Ołtarz główny w stylu rokokowym, pochodzący z połowy XVIII wieku, z czterema rzeźbami świętych dominikańskich. W nim znajduje się obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem w srebrnej sukience, obraz św. Piotra i Pawła ze świętymi dominikańskimi na zasuwie, oraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem adorowanej przez anioły, z klęczącą postacią szlachcica. Oprócz tego, w kościele znajduje się dziesięć ołtarzy bocznych w stylu rokokowym, pochodzących z II połowy XVIII wieku. Reszta wyposażenia w większości barokowa, z XVIII wieku.
Klasztor tworzą budynki zgrupowane wokół czworobocznego, nieregularnego dziedzińca. Skrzydło północno zachodnie i północno-wschodnie piętrowe, z krużgankami od strony dziedzińca.
\ opis kościoła i jego wystroju sporządzony został na podstawie opracowania Agaty Witkowskiej\
Na miejscu objawień Matki Boskiej wzniesiono w drugiej połowie XVIII wieku niewielką murowaną Kaplicę Objawienia, wewnątrz której umieszczono ołtarz i rzeźbę Maryi Niepokalanej z Dzieciątkiem. W podziemiach kaplicy znajduje się źródełko, znane od 1668 roku. Wodzie ze źródła przypisywane są lecznicze właściwości.
Tekst i zdjęcia: Marek Piech ZLPK OZ w Janowie Lubelskim
