Formy ochrony przyrody

Najcenniejsze fragmenty Strzeleckiego Parku Krajobrazowego o wysokich walorach przyrodniczych objęte są dodatkową ochroną prawną jako rezerwaty przyrody „Siedliszcze” i „Liski”.

Rezerwat „Liski” utworzony został w celu zachowania drzewostanu dębowego oraz dębowo- sosnowego naturalnego pochodzenia. Stanowi on mozaikę grądu, boru mieszanego i świetlistej dąbrowy. Niektóre dęby i sosny występujące w rezerwacie osiągają wymiary drzew pomnikowych. Na terenie rezerwatu występuje również tzw. „sosna matczańska”. W runie występują takie gatunki chronione jak: kruszczyk szerokolistny, gnieźnik leśny, lilia złotogłów, barwinek pospolity. Charakterystycznym ptakiem rezerwatu jest muchołówka białoszyja. W części południowo – wschodniej rezerwatu występuje stanowisko lęgowe chronionego ochroną strefową bociana czarnego.

W północnej części Strzeleckiego Parku Krajobrazowego położony jest niewielki rezerwat Siedliszcze. Znajduje się on na skraju kompleksu Lasów Strzeleckich w bezpośrednim sąsiedztwie doliny Wełnianki. Utworzony został w celu zachowania miejsc lęgowych orlika krzykliwego oraz fragmentu przeszło 120-letniego grądu niskiego o charakterze naturalnym z niewielkim udziałem łęgu olszowo-jesionowego i olsu. Z roślin chronionych ochroną ścisłą w rezerwacie „Siedliszcze" występuje: lilia złotogłów, buławnik wielkokwiatowy, przylaszczka pospolita. Rezerwat ten utworzony został z inicjatywy Janusza Janeckiego profesora SGGW AR w Warszawie i KUL w Lublinie, byłego prezesa Zarządu Głównego Ligi Ochrony Przyrody – który urodził się i wychował we wsi Siedliszcze.

Powierzchnia Strzeleckiego Parku Krajobrazowego pokrywa się również z czterema obszarami Natura 2000. Obszary chroniące cenne siedliska to „Uroczyska Lasów Strzeleckich” i „Poleska Dolina Bugu”. Obszar Natura 2000 „Uroczyska Lasów Strzeleckich” składa się z dwóch enklaw: niewielkiej północnej obejmujący fragment lasu nieopodal miejscowości Siedliszcze i głównej południowej zajmującej zwarty kompleks leśny pomiędzy wsiami Raciborowice i Matcze. Obszar ten chroni cenne siedliska grądów subkontynentalnych w odmianie wołyńskiej z bardzo liczną populacją motyli: przeplatki maturny i czerwończyka fioletka, nietoperzy: mopka i nocka Bechsteina oraz jednego z nielicznych w województwie lubelskim stanowisk zagrożonego wyginięciem chrząszcza zagłębka bruzdkowanego. Kolejnym obszarem siedliskowym Natura 2000 występującym na terenie Parku jest „Poleska Dolina Bugu”, która zajmuje północno-wschodnią dolinę rzeki Bug aż do Matcza. Głównym celem ochrony tego obszaru jest zachowanie użytkowanych ekstensywnie łąk świeżych i trzęślicowych z licznymi starorzeczami oraz fragmentami łęgów wierzbowo-topolowych i olszowo-jesionowych z licznymi stanowiskami motyli: przeplatki maturny, modraszka telejusa i czerwończyka nieparka. Obszary Natura 2000 chroniące rzadkie gatunki ptaków to „Lasy Strzeleckie”, który pokrywa całą część leśną Parku jako ważnej ostoi dzięcioła średniego i muchołówki białoszyjej oraz „Dolina Środkowego Bugu” obejmująca całość doliny Bugu, ustanowiona m.in. dla ochrony dużych populacji derkacza, rycyka i krwawodzioba.

Na terenie Strzeleckiego Parku Krajobrazowego planuje się również utworzenie trzech użytków ekologicznych, które objęłyby ochroną: fragment torfowiska przylegającego do północnej granicy rezerwatu „Siedliszcze”, nieużytkowane turzycowisko położone na południe od starorzecza w Starosielu oraz zbiorowisko roślinności kserotermicznej w leśnictwie Maziarnia.

Strefę otulinową Strzeleckiego Parku Krajobrazowego tworzy od północno-wschodnich jego granic Grabowiecko-Strzelecki Obszar Chronionego Krajobrazu, który łączy ten Park ze Skierbieszowskim Parkiem Krajobrazowym. Od południa zaś otulina Strzeleckiego Parku styka się z Nadbużańskim Obszarem Chronionego Krajobrazu.

Na terenie parku znajdują się 3 pomniki przyrody. Są to dwa klony zwyczajne i jesion wyniosły w Skryhiczynie. Wiele drzew pomnikowych zlokalizowanych jest na terenie zabytkowych parków położonych w pobliżu parku lub jego otuliny. Do najlepiej zachowanych należą parki w Strzelcach, Kopyłowie i Stefankowicach.