Czas kiedy przyroda tkwi w uśpieniu… to dobry moment na wycieczkę krajoznawczą i odkrywanie obiektów zabytkowych. Stare kościoły, dwory i pałace często otoczone są wianuszkiem starych drzew, w okresie kiedy mają na sobie liście często trudno przyjrzeć bryle zabytkowej budowli, czy wypatrzeć detale architektoniczne. Zapraszamy więc na wycieczkę samochodową i przejazd wzdłuż rozciągniętego wzdłuż doliny rzeki Nadwieprzańskiego Parku Krajobrazowego.
Podróżować wzdłuż parku będziemy z południa na północ zgodnie z biegiem Wieprza. Wycieczkę najlepiej zacząć skręcając na północ w kierunku Łęcznej z trasy Lublin-Chełm.
Przystanek 1: Dwór w Łysołajach (adres: Łysołaje 66).
Dwór otoczony pięknym parkiem naturalistycznym ze starymi okazami drzew i stawami. Sam dwór to murowany budynek w stylu eklektycznym, wybudowany około 1904 r. przez Tomasza Augusta Popławskiego działacza społecznego i politycznego. Dwór charakteryzuje intersująca bryła i wspaniałe tarasy widokowe. Po wojnie pałac przejęło państwo. Początkowo mieściła się w nim zawodowa szkoła handlowa, a później utworzono tutaj szpital dla chorych psychicznie, obecnie obiekt jest nieużytkowany i nieudostępniany do zwiedzania, ale można go podziwiać z zewnątrz. W zespole dworskim na uwagę zasługują jeszcze: kaplica murowana z 1934 r. oraz kordegarda z początku XX w., przylegająca do murowanego ogrodzenia z bramą.
Przystanek 2: Dwór w Jaszczowie (adres: Jaszczów 220).
Dwór w Jaszczowie to wyjątkowa perełka. Do niedawna zupełnie zrujnowany ale staraniem prywatnego właściciela został staranie odrestaurowany. Dwór jest drewniany, otynkowany, parterowy, ozdobiony gankiem z kolumnami. Wybudowany został na początku XIX wieku. Należał m.in. do gen. Kickiego, który zginął w bitwie pod Ostrołęką podczas powstania listopadowego. Był także w posiadaniu rodziny Poniatowskich, z której Juliusz Poniatowski był czołowym politykiem obozu niepodległościowego w latach I wojny światowej, a później ministrem rolnictwa w rządzie II Rzeczypospolitej. Jednymi z ostatnich właścicieli dworu byli Pisarkowie, z których Walery Pisarek był profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie i znanym językoznawcą.
Przystanek 3: Dwór w Łańcuchowie (adres: Łańcuchów 62)
Ozdobą Łańcuchowa jest nietypowy dla Lubelszczyzny bo w „stylu zakopiańskim” dwór z pocz. XX wieku. W okresie zaborów styl zakopiański propagowany był jako polski architektoniczny styl narodowy a stawianie budowli w tym stylu postrzegane było jako działanie patriotyczne. W stylu zakopiańskim stawiano głownie budynki drewniane, dwór w Łańcuchowie jest tym bardziej wyjątkowy bo murowany, ale uwzględniający w swojej architekturze cechy drewnianych budowli. Charakterystyczny dla stylu jest wysoki i stromy dach i zdobienia nawiązujące do folkloru góralszczyzny. Dwór jest własnością prywatną - zwiedzanie za zgodą właściciela.
Przystanek 4: Dwór w Ciechankach (adres: Ciechanki 223b)
W Ciechankach a właściwie Ciechankach Kolonii znajduje się dwór z XIX w. Jednak jego współczesny wygląd to wynik przebudowy dworu w okresie międzywojennym przez Bohdana Lacherta. Lachert był wybitnym architektem specjalizującym się w stylu modernistycznym. I takie właśnie cechy nadal budynkowi w Ciechankach. Dwór ma więc dość nowoczesny wygląd, jednak zachował cechy typowe dla dworu polskiego. Dwór jest świeżo po remoncie i prezentuje się wyjątkowo okazale. Otacza go park z pięknymi pomnikowymi okazami jesionów.
Przystanek 5: Pałac w Kijanach (adres: Kijany Kościelne 19C)
W Kijanach warty szczególnej uwadze jest neorenesansowy pałac z XIX wieku. Wybudowany został około 1850 roku i przebudowany został około 1880 roku przez Stanisława Sonnenberga. Pałac to niezwykle okazała murowana budowla, trzykondygnacyjna nakryta dachem mansardowym z ośmioboczną salą balową dobudowaną z tyłu budynku. Od frontu za to zdobi go arkadowo-filarowym portyk. Pałac otacza park dworski oraz aleja składająca się z 27 lip prowadząca do pałacu. Pałac stoi obecnie pusty, i choć otwarty, ze względów bezpieczeństwa nie należy wchodzić do jego wnętrza.
Przystanek 6: Ruiny zamku w Zawieprzycach (adres: Zawieprzyce-Kolonia, Zawieprzyce 2)
Zespół pałacowo-parkowy w Zawieprzycach położony jest malowniczo na wysokim brzegu Wieprza. Z dawnego zamku wzniesionego przez Atanazego Miączyńskiego w XVIII wieku według projektu Tylmana z Gameren, przetrwały jedynie romantycznie wyglądające ruiny. Towarzyszą im jednak zachowane w dobrym stanie: barokowa kaplica zamkowa z końca XVII wieku z niezwykle ciekawymi freskami wewnątrz oraz lamus z pierwszej połowy XVII wieku, obecnie kryjący w we wnętrzach niewielkie muzeum, oficyna barokowa z XVIII wieku, odbudowana po wojnie i przeznaczona na szkołę, a także monumentalna barokowa brama wjazdowa. Niezwykle ciekawa jest zrujnowana, klasycystyczna oranżeria z pierwszej połowy XIX wieku, znajdująca się w północnej części parku. Poniżej wzgórza zamkowego widać kopiec z kolumną toskańską zwieńczoną żelaznym krzyżem, będącym wotum za szczęśliwy powrót właściciela majątku biorącego udział w Odsieczy Wiedeńskiej.
