Przeskocz do treści Przeskocz do menu

Poleski Obszar Chronionego Krajobrazu

Uchwała tworząca: Uchwała WRN w Chełmie nr XVIII/89/83 z dn. 28.03.1983 r.

Uchwała obowiązująca: Rozporządzenie Nr 52 Wojewody Lubelskiego z dnia 28 lutego 2006 r. w sprawie Poleskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu.

Położenie administracyjne (powiat/gminy): Powiat parczewski / Sosnowica (wiejska); Powiat włodawski / Urszulin (wiejska), Stary Brus (wiejska), Wyryki (wiejska), Hańsk (wiejska), Wola Uhruska (wiejska), Włodawa (wiejska) i Włodawa (miejska); Powiat łęczyński / Cyców (wiejska)

Poleski Obszar Chronionego Krajobrazu obejmuje znaczną część Równiny Łęczyńsko - Włodawskiej, łącząc ze sobą zespół obszarów chronionych w rejonie Poleskiego Paku Narodowego i Poleskiego Parku Krajobrazowego z Sobiborskim Parkiem Krajobrazowym oraz Szackim Parkiem Narodowym na Ukrainie. Wymienione powyżej formy ochrony przyrody wchodzą w skład Transgranicznego Rezerwatu Przyrody UNESCO „Polesie Zachodnie”. Podstawowym elementem krajobrazu tego obszaru jest rozległa równina z licznymi torfowiskami niskimi (m. in. Krowie Bagno, Torfowisko Dubeczyńskie), wilgotnymi łąkami, jeziorami (m.in. Białe Sosnowickie, Uściwierz, Białe Włodawskie) oraz lasami sosnowymi i mieszanymi. Przez Obszar przepływa rzeka Włodawka, która na całej swojej długości stanowi bardzo ważny korytarz ekologiczny. Jest również jednym z najważniejszych szlaków migracyjnych żółwia błotnego na Polesiu.

Do interesujących gatunków fauny Obszaru możemy zaliczyć wilki, łosie, bobry, jelenie, wydry i oczywiście żółwie błotne – jedynego przedstawiciela żółwi żyjących naturalnie w naszym kraju.  Z ptaków drapieżnych na uwagę zasługują orlik krzykliwy, bielik, puchacz, puszczyk mszarny oraz włochatka a także zalatujący orlik grubodzioby. Wśród ptaków związanych ze środowiskiem wodnym warto wspomnieć o wodniku, kropiatce, zielonce, perkozie dwuczubym, zauszniku, rdzawoszyim. Licznie reprezentowane są również blaszkodziobe: łabędź niemy, gęś zbożowa, kaczki – krzyżówka, czernica, krakwa, głowienka czy cyranka. Wśród ptaków śpiewających możemy zaobserwować ziębę, świstunkę, sikory: bogatkę, ubogą, czarnogłówkę, czubatkę, modrą czy raniuszka. Na polach i łąkach, oprócz pospolitych gatunków tj. trznadel czy skowronek można spotkać również świergotka: polnego i łąkowego, pliszkę żółtą i siwą, dudka, czajkę, grzywacza oraz kląskawkę, kszyka, rycyka, rokitniczkę a także wodniczkę. Bagienne ostępy lasów oraz podmokłe łąki i torfowiska bardzo chętnie zasiedla żuraw. 

Flora Obszaru to gatunki typowe dla siedlisk łąkowych (rdesty storczyki), mokradłowych (wełnianki, turzyce, wierzby – lapońska i borówko listna, rzadziej brzoza niska), wodnych (grzybienie białe, grążel żółty, pałka wodna, turzyca brzegowa, nitkowata czy filcowata) i leśnych (wierzby, topole, olsza czarna, brzoza brodawkowata, sosna, dąb, grab). Charakterystycznym dla Polesia typem siedliska jest zmiennowilgotna łąka trzęślicowa z trzęślicą modrą, natomiast najciekawszym gatunkiem Obszaru jest jeden z najrzadszych storczyków występujących na obszarze Polski - lipiennik Loesela. 

Poleski Obszar Chronionego Krajobrazu spełnia niezwykle ważną funkcję  w zachowaniu równowagi stosunków wodnych i klimatycznych regionu. Na tym obszarze znajduje się jeden zatwierdzony rezerwat przyrody („Torfowisko nad Jeziorem Czarnym" z wierzbą lapońską i borówkolistną) oraz klika projektowanych rezerwatów przyrody: „Dolina Włodawki", „Torfowisko Dubeczyńskie", „Uroczysko Uściwierskie", „Ciesacin". Niezwykle wartościowe przyrodniczo są jeziora i stawy w okolicy Sosnowicy. Na terenie Poleskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu znajduje się część terenu zwanego „Krowie Bagno”. Obejmuje on kompleksy wodno – torfowiskowe z zanikającymi jeziorami eutroficznymi otoczonymi zakrzaczonymi torfowiskami niskimi i przejściowymi. Są one otoczone cennymi łąkami trzęślicowymi. Występuje tu: turzyca bagienna, kukułka szerokolistna, rosiczka okrągłolistna, gnidosz królewski, narecznica grzebieniasta, goryczka wąskolistna. Faunę reprezentują: błotniak łąkowy, błotniak stawowy, derkacz, modraszek telejus, modraszek nausitous, czerwończyk nieparek, przeplatka aurinia. 

Do najciekawszych zabytków architektury położonych na terenie Poleskiego Obszaru  Chronionego Krajobrazu lub w jego bliskim sąsiedztwie należą:

  • budynek dawnej Synagogi we Włodawie, obecnie siedziba Muzeum Pojezierza-Łęczyńsko-Włodawskiego z dużym zbiorem judaików,
  • „Czworobok" – zespół jatek i kramów we Włodawie,
  • Cerkwie prawosławne we Włodawie i Uhrusku,
  • późnoklasycystyczny kościół katolicki z dzwonnicą (XVII w. przebudowany w XIX w.)  w Uhrusku,
  • zespół klasztorny Paulinów z barokowym kościołem we Włodawie,
  • klasycystyczny kościół rzymsko-katolicki z początku XIX w. w Starym Brusie,
  • pozostałości XVIII- wiecznego zespołu dworsko- parkowego z XIX wiecznymi obiektami: rządcówką, spichlerzem, drewnianym czworakiem oraz kapliczką w Starym Brusie,
  • stary cmentarz prawosławny w Wytycznie,
  • drewniany kościół p.w. Św. Andrzeja Boboli, przebudowanyw i połowie XX wieku,
  • muzeum etnograficzne i skansen w Holi,
  • klasycystyczny kościół z przełomu XVIII i XIX w. wraz z zespołem dworsko-  parkowym z II połowy XVIII w. w Sosnowicy,
  • bizantyjsko-klasycystyczna prawosławna cerkiew z końca XIX w. w Sosnowicy,
  • pamiątka po miłości Tadeusza. Kościuszki i Ludwiki Sosnowskiej - dąb i sosna przy Nadleśnictwie Sosnowica.

Szlaki turystyczne

SZLAK ŻÓŁTY „SIEDMIU JEZIOR WŁODAWSKICH” – dł. 20,7 km

Włodawa PKP - północny skraj Lasów Soboborskich - rez. Jezioro Orchowe - Tarasiuki - Jezioro Białe - szosa 83 - Jezioro Czarne - południowo-wschodni skraj Lasów Włodawskich - Jezioro Lipiec - Okuninka - Jezioro Święte - Kol. Okuninka - Jezioro Glinki - Orchówek - Włodawa PKP

SZLAK CZARNY „LASÓW SOBIBORSKICH” – dł. 11,6 km

Sobibór PKP – wschodni skraj rez. Żółwiowe Błota – Żłobek II – zachodni skraj rez. Jezioro Orchowe – Tarasiuki – Jezioro Białe – Okuninka PKS

SZLAK ZIELONY „PĘTLA SOBIBORSKA” – dł. 11,3 km

Sobibór PKP – „Bandycka Droga” – południowo-wschodnia część rez. Żółwiowe Błota, pomiędzy jeziora Pereszpa, Spólne i Koseniec – Sobibór PKP

SZLAK NIEBIESKI „TRZECH JEZIOR” - dł. 21,7 km.

Sobibór PKP – Sobibór Nadleśnictwo – rez. Trzy Jeziora; wschodni brzeg jeziora Brudno; rybakówka; południowy brzeg Jeziora Płotycze – Stulno – wschodni skraj rez. Małoziemce – Majdan Stuleński; park z pomnikowymi drzewami 8 jesionów wyniosłych i 1 dab szypułkowy – wzgórze 208,3 m. n.p.m. na Łuku Włodawskim – Nadbużanka – Wola Uhruska – Uhrusk PKP

SZLAK CZERWONY „NADBUŻAŃSKI” – fragment

Włodawa - Orchówek – Włodawa PKP – Dubnik – Sobibór – wschodni skraj Lasów Sobiborskich – rez. Magazyn - Wołczyny – Kol. Zbereże – Zbereże – Stulno – skraj rez. Trzy Jeziora – pomnik przyrody lipa drobnolistna w Stulnie Starym – Bytyń – Wola Uhruska

SZLAK NIEBIESKI „POJEZIORNY PÓŁNOCNY” – fragment

Włodawa PKS – Jezioro Glinki – Tarasiuki – Jezioro Białe – szosa 83 – Luta 

Szlak turystyczny historyczno-przyrodniczy Sosnowica-Jamniki "Nałęcz".

Trasa rowerowa Parczew - Sosnowica

Niewątpliwą atrakcją jest zwiedzanie Ośrodka Dydaktyczno – Muzealnego Poleskiego Parku Narodowego oraz spacery licznymi wytyczonymi ścieżkami przyrodniczymi czy korzystanie z tras rowerowych.