Wielosił błękitny

Niegdyś roślina ta zadomowiła się w medycynie ludowej, była zbierana przez wiejskie zielarki. Obecnie jest niezwykle rzadka, chroniona, wpisana do Polskiej Czerwonej Księgi Roślin jako gatunek narażony na wymarcie. Na Lubelszczyźnie możemy ją spotkać na wybranych stanowiskach np. w Parku Krajobrazowym „Pojezierze Łęczyńskie”.

Wielosił błękitny to ładna duża bylina z rodziny Wielosiłowatych. Choć jest rośliną, którą rozpoczyna swoją wegetację wczesną wiosną to kwitnie dopiero w lecie – właśnie teraz, w okresie od czerwca do sierpnia. Na wysokich, mierzących nawet do 130 cm łodygach, rozwijają się zebrane w wiechy niebieskie lub fioletowe lub 5cio płatkowe kwiaty. Te cieszą się dużym zainteresowaniem pszczół, bo wielosił jest rośliną mocno miododajną. We wrześniu wyda owoce – trójdzielne torebki z trójgraniastymi nasionkami. Wielosił naturalnie występuje na podmokłych łąkach, na brzegach wzdłuż potoków, na skraju lasów, lubi miejsca słoneczne ale toleruje tez półcień

Pomimo tego, że wielosił jest rośliną ginącą w stanie naturalnym, bardzo dobrze sprawdza się w hodowli. W ZSRR i Bułgarii hodowany był i nadal jest na plantacjach jako roślina o wybitnych walorach leczniczych. Zawarte w niej składniki wykorzystywane są jako składnik leków wykrztuśnych, uspokajających oraz regulujących pracę układu pokarmowego. Również uprawa wielosiłu w warunkach domowych jest stosunkowo łatwa. Roślina jest odporna na szkodniki i jest dobrze przystosowana do naszego klimatu. Należy pamiętać aby sadzić ja na glebach żyznych i zasobnych w wilgoć, a przede wszystkim aby rozsiewać ją z nasion pozyskanych ze sklepu, a nie ze stanowiskach naturalnych.

Dawna ludowa nazwa rośliny to „koziełek”, obecna – wielosił, nawiązuje do wartości leczniczych i uzyskaniu wielu sił po wielosiłowej kuracji, z kolei nazwa rodzajowa rośliny „Polemonium” wywodzi się do jednego ze starożytnych władców trackiego Pontu Polemona, który miał jako pierwszy odkryć jej lecznicze właściwości.

Wielosił błękitny to roślina ciekawa, ładna, okazała, zasłużona dla ludzkości, mająca swoje miejsce w tradycji ludowej i w medycynie, ale teraz potrzebująca naszego wsparcia i szczególnej ochrony. Warto więc chronić tereny podmokłe razem z występującymi na nich roślinami, mogą one nam jeszcze wiele zaoferować.

Tekst i zdjecia: Michał Zieliński

Rycina via wikipedia