Ochrona strefowa polega na wytyczeniu wokół gniazd obszaru, w którym zabroniona jest ingerencja człowieka. Nie można prowadzić tam np. żadnych prac leśnych, wznosić obiektów, budowli, nie mogą w niej również przebywać postronne osoby, bez uzyskania specjalnej zgody Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska. Obostrzenia te wynikająz faktu, że każde niepokojenie ptaków w okresie przed złożeniem jaj i w czasie wysiadywania może przyczynić się do opuszczenia lęgów. Do „gatunków strefowych” zalicza się 11 gatunków ptaków szponiastych (drapieżnych), 3 gatunki sów, ślepowron, bocian czarny, szlachar, cietrzew, głuszec i kraska. Wszystkie te gatunki są rzadkie i bardzo płochliwe. Strefy ochronne pozwalają im w spokoju przygotować gniazda, wysiedzieć jajka i wykarmić młode.
Dlaczego piszemy o tym akurat teraz, w środku zimy? Jest to czas spoczynku, pora roku kiedy ptaki albo wyemigrowały albo zajęte są walką o przetrwanie. Zima jest najlepszym okresem na wyszukiwanie ptasich gniazd - większość ptaków zasiedla bowiem gniazda użytkowane w latach poprzednich. Właśnie w zimie bez niepotrzebnego niepokojenia ptaków można więc wyszukiwać gniazda, pochodzić pod nie, spisywać ich namiary geograficzne i o ile nie było dotychczas wokół nich utworzonych stref ochronnych wnioskować o ich powołanie.
W ramach projektu ochrony ptaków strefowych realizowanego przez Lubelskie Towarzystwo Ornitologiczne (LTO) odbył się m.in. wspólny patrol Służby Parków Krajobrazowych i LTO w poszukiwaniu gniazd ptaków strefowych w Nadwieprzańskim Parku Krajobrazowym. Skąpy o tej porze roku podszyt oraz lód, który ściął tereny podmokłe i bagienne, umożliwiły nam dotarcie do najdzikszych i najbardziej niedostępnych zakątków doliny Wieprza. Zzadartymi do góry głowami spenetrowaliśmy brzegi oczek wodnych i starorzeczy, olsy irozlewiska. Trud się opłacił – udało się wypatrzeć kilka gniazd ptaków drapieżnych (orlika krzykliwego, myszołowa, kobuza) oraz bociana czarnego. Oczywiście informacja gdzie konkretnie się znajdują jest poufna. W bezpiecznym dla ptasich lęgów okresie odbędzie się kolejna inwentaryzacja , która pozwoli ocenić sukces lęgowy „strefowców”. Liczymy, że „nasze” gniazda zostaną zasiedlone i dochowamy się ptasiego potomstwa.
Tekst: Michał Zieliński
Zdjęcia: Piotr Deptuś