TAJEMNICZY BOCIAN

       W Europie żyją dwa gatunki bocianów. Obydwa gniazdują na terenie Parku Krajobrazowego „Lasy  Janowskie”. Liczny i powszechnie znany jest bocian biały. Jest on gatunkiem symbolicznym gnieżdżącym się w pobliżu osad człowieka, przynoszącym szczęście a podobno także dzieci. Postrzegany jest również jako zwiastun wiosny.

      W przeciwieństwie do bociana białego spokrewniony z nim bocian czarny jest gatunkiem znacznie rzadszym żyjącym w lasach. Preferuje drzewostan w sąsiedztwie terenów podmokłych, lub płytkich zbiorników wodnych. Uchodzi za gatunek skryty i płochliwy, unikający kontaktu z człowiekiem. Dlatego też mimo stałego występowania tego pięknego ptaka w lasach janowskich bardzo rzadko można go osobiście obserwować. Tylko nielicznym cierpliwym i wytrwałym udało się zobaczyć bociana czarnego w jego naturalnym środowisku.

        Gniazda tego ptaka są płaskie, zbudowane z patyków i gałęzi, umiejscowione w dolnej części korony drzewa w rozwidleniu pnia /najczęściej dębu, sosny i olchy/. Corocznie rozbudowywane konstrukcje osiągają średnicę około 2 metrów i masę około 1 tony.

         Bociany czarne szukają pożywienia brodząc po płytkiej wodzie i chwytając głównie ryby, a także płazy i bezkręgowce wodne. W okresie karmienia piskląt dorosłe bociany przynoszą pokarm w wolu i wypluwają go na dno gniazda.

         Prawdopodobnie bociany czarne tworzą wieloletnie związki monogamiczne. Przylatują na lęgowiska w terminie jak bociany białe, czyli od połowy marca do końca kwietnia. W kwietniu samice składają od  3 do 6 jaj, z których p 31-37 dniach wykluwają się młode. W Polsce oraz w lasach janowskich około 30% lęgów kończy się niepowodzeniem, a około 70% młodych ptaków ginie w pierwszym roku życia.

        Bociany czarne są dalekodystansowymi migrantami. Nie gromadzą się na sejmikach, a wędrują w niewielkich grupach, najczęściej złożonych z kilkunastu ptaków.

       Przeważnie zimują w środkowej Afryce, na południe od Sahary, oraz w dolinie rzeki Jordan w Izraelu. Niektóre z nich pokonują trasę liczącą ponad 10.000 km.

       Bocianom czarnym zagraża – ograniczona dostępność do miejsc lęgowych, osuszanie terenów podmokłych oraz ocieplenie klimatu. Ptak ten podlega  w Polsce ścisłej ochronie, oraz wymaga ochrony czynnej.

      Bocian czarny zwany,  hajstrą jest pięknym, dużym, eleganckim ptakiem o długich, czerwonych nogach i dziobie. Ma biały brzuch, pierś i pokrywy podogonowe, a pozostała część jego upierzenia jest brunatno czarna  z zielonkawo-purpurowym metalicznym połyskiem. Czarne oko jest otoczone nagą czerwoną skórą dochodzącą do dzioba. Powinniśmy uczynić wszystko co możliwe i zależne od nas, aby ten wspaniały i charakterystyczny ptak mógł cieszy oczy także naszych dzieci i wnuków.

tekst : M. Piech ZLPK OZ w Janowie Lubelskim

zdjęcia: J. Kiszka ZLPK OZ w Janowie Lubelskim, BocianiMy w lasach