Święto Parków Krajobrazowych Województwa Lubelskiego

Dnia 22 maja br. odbyło się kolejne Święto Parków Krajobrazowych Województwa Lubelskiego.

Tegoroczne Święto zorganizowane zostało pod hasłem: Odkrywamy „Pradolinę Wieprza” i miało miejsce na terenie Ośrodka Edukacji Ekologicznej w Sobieszynie.

Idea Święta sięga 2017 roku kiedy to zrodził się pomysł zorganizowania wydarzenia o zasięgu wojewódzkim, które miałoby na celu popularyzację wiedzy i promocję lubelskich parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu, a także, prezentację działalności Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych oraz prowadzenie szeroko rozumianej edukacji ekologicznej w terenie. Święto miało także na celu promowanie, w miarę możliwości,  konkretnych obszarów chronionych. Dlatego starano się organizować kolejne jego edycje na terenie parków krajobrazowych lub obszarów chronionego krajobrazu. Pierwsze Święto odbyło się 2017 roku w Kozłówce na terenie otuliny Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego, kolejne rok później w Muzeum Wsi Lubelskiej, a trzecie w 2019 roku na terenie największego z lubelskich parków krajobrazowych – Skierbieszowskiego PK, w Skierbieszowie. Pandemia COVID-19 uniemożliwiła organizację Święta. W roku bieżącym ZLPK postanowił powrócić do tej dobrej tradycji.

Tegoroczna edycja Święta rozpoczęła się od uroczystej Mszy św. celebrowanej przez ks. Stanisława Chodźkę, dziekana dekanatu ryckiego, który w swej „ekologicznej” homilii zwrócił uwagę na potrzebę zachowania właściwej hierarchii bytów, jako podstawę rozumienia przyrody i jej ochrony. Oprawę muzyczną Mszy św. zapewniła Orkiestra Dęta Ochotniczej Straży Pożarnej w Rykach.  

Po Mszy św. rozpoczęła się dalsza część uroczystości. Licznie zebranych uczestników powitał Dyrektor Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych, Pan Paweł Łapiński. Następnie w imieniu Marszałka Województwa Lubelskiego, Pana Jarosława Stawiarskiego, który objął Święto Honorowym Patronatem, przemówił Pan Michał Mulawa, Wicemarszałek Województwa Lubelskiego. Głos zabrali także przedstawiciele zaproszonych instytucji, w tym również współorganizatorów wydarzenia: Pan Dariusz Szczygielski – Starosta Rycki, Pani Barbara Pawlak – Wójt Gminy Ułęż oraz Pani Aleksandra Kociszewska – Dyrektor Zespołu Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w Sobieszynie.

Po przemówieniach gospodarze, zaproszeni goście i zebrani uczestnicy powitani zostali muzycznym akcentem przez zespół „Kawęczyn”, który kultywuje ludowe tradycje śpiewacze.

Kolejnym punktem wydarzenia było wręczenie nagród uczestnikom konkursów organizowanych przez ZLPK na szczeblu regionalnym. Zespół od lat jest odpowiedzialny za organizację Olimpiady Wiedzy Ekologicznej na poziomie okręgowym. W Olimpiadzie Wiedzy Ekologicznej w etapie okręgowym udział wzięło 901 uczniów z 53 szkół naszego województwa. Do etapu centralnego zakwalifikowało się 7 uczniów, którzy podczas Święta otrzymali dyplomy i cenne nagrody ufundowane przez Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Drugim ważnym, konkursem organizowanym przez ZLPK jest ogólnopolski konkurs „Poznajemy Parki Krajobrazowe Polski”. Zespół organizuje etapy od szkolnego do wojewódzkiego. Mimo trudnych warunków covidowych do konkursu przystąpiło w roku bieżącym 360 uczniów z 33 szkół. W etapie wojewódzkim konkursu najlepszymi okazały się reprezentacje szkół podstawowych z Janowa Podlaskiego, Potoku Stanów i Podhorzec. I to im zostały wręczone nagrody podczas Święta. Prócz tego specjalne podziękowania otrzymali także nauczyciele, którzy włożyli wielki wkład w tak dobre przygotowanie uczniów do udziału we wspominanych konkursach.  

Święto jest zawsze okazją do uhonorowania osób szczególnie zasłużonych dla naszych parków krajobrazowych. Osoby takie otrzymują Honorową Odznakę „Przyjaciel Lubelskich Parków Krajobrazowych”. W roku bieżącym grono Przyjaciół Lubelskich Parków Krajobrazowych powiększyło się o 19 osób. Znaleźli się w nim m.in.: Prezes Zarządu Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie, Pan dr hab. Grzegorz Grzywaczewski, a także, nauczyciele, leśnicy, fotografowie przyrody, emerytowani pracownicy ZLPK i inne osoby, które na przestrzeni lat wspomagają Zespół w działaniach na rzecz ochrony parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu.

W trakcie Święta zawsze znajduje się miejsce na prezentację dokonań artystycznych zespołów i solistów z terenów gmin, które bądź to leżą w granicach parków krajobrazowych i obszarów chronionego krajobrazu bądź też ściśle współpracują z ZLPK. Nie mogło być inaczej i tym razem. W części „artystycznej” Święta wystąpiły zespoły ze: Szkoły Podstawowej w Brzeźnie i Dorohusku, Miejskiego Domu Kultury w Szczebrzeszynie, Chór „Jubilat” pod kierownictwem Pana Tadeusza Salamandry, działający przy Gminnym Centrum Kultury w Baranowie, Domu Kultury w Janowie Podlaskim, Chełmskiej Szkoły Rocka, Domu Kultury im. Ksieżnej Anny z Sapiehów Jabłonowskiej w Kocku, Urzędu Gminy Ułęż (Gminna Biblioteka Publiczna w Ułężu), a także Emilia Głodek – uczestniczka ćwierćfinału programu TVP „The Voice of Kids”, Duet młodzieżowy Dominika i Radek i zespół „Przytoczanki” z Przytoczna.

Prócz tego w trakcie trwania wydarzenia odbywało się szereg działań towarzyszących. W namiotach ZLPK, instytucji i organizacji partnerski miały miejsce konkursy i inne działania edukacyjne i informacyjne. Zaprezentowana została także wystawa fotograficzna „Oko w oko” autorstwa Andrzeja Blachy, który został podczas Święta odznaczony Honorową Odznaką „Przyjaciel Lubelskich Parków Krajobrazowych” a także wystawa prac plastycznych o przyrodzie wykonanych przez uczniów Szkoły Podstawowej w Sobieszynie. Dla wytrwałych, odpornych na wiatr, ale żądnych ciekawych wrażeń ornitologicznych na pobliskich stawach w ciągu całego wydarzenia prowadzona była edukacja przyrodnicza ze szczególnym uwzględnieniem ptaków. Również na stawach wszyscy chętni mogli popływać kajakami (mimo pochmurnej pogody chętnych nie brakło). Dla zainteresowanych dziedzictwem kulturowym regionu przygotowana została wycieczka historyczna „Zabytki gminy Ułęż”. Trwały także pokazy sokolnicze i pokazy sztuki rycerskiej. Uczniowie klas mundurowych Zespołu Szkół im. Kajetana hr. Kickiego zaprezentowali pokazy sztuk walki. Koła gospodyń wiejskich zabezpieczyły „stronę kulinarną”. Dla najmłodszych były też dmuchańce i zjeżdżalnia.  

Zaproszeni goście i uczestnicy mieli możliwość degustacji potraw regionalnych przygotowanych przez koła gospodyń wiejskich z Baranowa, Sobieszyna, Korzeniowa, Jeziorzan, Kół Łowieckich: „Diana” ze Stężycy oraz „Juniorzy” z Warszawy oraz Zespołu Szkół im. Kajetana hr. Kickiego w Sobieszynie. Osoby chcące ogrzać się przy tradycyjnym ognisku miały okazję posilić się gorącymi kiełbaskami.

Warto podkreślić, że wydarzenie było niemal na bieżąco transmitowane przez TVP3 Lublin w ramach „Wiosny z TVP3 Lublin”. Materiał dostępny pod linkiem: https://lublin.tvp.pl/60319906/22-maja-2022-g-1706?fbclid=IwAR23L7tG6h_5SewpudYzqsweeNlOh61dS6c6gfHIxZlaLmmVetBO4wmsHGw

TVP3 Lublin objęła wydarzenie patronatem medialnym, obok Radio Lublin, Kuriera Lubelskiego i gazety Twój Głos.   

Wydarzenie, którego głównym organizatorem był Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych, nie mogłoby się odbyć bez dobrej i owocnej współpracy z lokalnymi samorządami, którym w tym miejscu pragniemy serdecznie podziękować. A były nimi: Powiat Rycki, Gmina Ułęż, a także Zespół Szkół im. Kajetana hr. Kickiego, Gmina Jeziorzany, Gmina Baranów oraz Miasto Kock. Wierzymy, że Święto Parków Krajobrazowych Województwa Lubelskiego przyczyniło się do podniesienia poziomu wiedzy i promocji obszarów chronionych podległych ZLPK, a w szczególności Obszaru Chronionego Krajobrazu „Pradolina Wieprza”, pokazało szerokie spektrum działalności Zespołu i stanowiło dobry przykład współpracy ZLPK z jednostkami samorządowymi i innymi organizacjami i instytucjami.

Kolejne Święto planowane jest w roku przyszłym. Już dziś zapraszamy na nie wszystkich zainteresowanych przyrodą, historią i kulturą Lubelszczyzny.

Tekst: Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK w Chełmie

Fotografie: Benita Marciniak i Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK, Agnieszka Żuk, Szkoła Podstawowa w Janowie Podlaskim