ŚWIATOWY DZIEŃ MOKRADEŁ 2024 - PODSUMOWANIE

Światowy Dzień Mokradeł 2024
„Mokradła i ludzie: splecione losy – Chełmskie Torfowiska Węglanowe”

2 lutego obchodziliśmy Światowy Dzień Mokradeł (ang. WWD - World Wetlands Day), który został ustanowiony na pamiątkę uchwalenia Konwencji Ramsarskiej (1971 r.). Stanowi on doskonałą okazję do podkreślenia kluczowej roli i znaczenia obszarów podmokłych jako regulatorów klimatu oraz obiegu wody.

Od wielu lat Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych, w ramach obchodów WWD organizuje szereg przedsięwzięć upowszechniających wiedzę o mokradłach. Od 2015 roku osią tych wydarzeń był konkurs dla młodzieży szkolnej „W krainie bagien i moczarów”, który w bieżącym roku został przekształcony w internetowy quiz wiedzy o mokradłach pod tą samą nazwą. Tegoroczne obchody, różnią się od poprzednich także z innego powodu… W tym roku po raz pierwszy, Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych oraz Instytut Nauk o Ziemi i Środowisku UMCS podjęli decyzję o wspólnym „świętowaniu”, łącząc siły na rzecz ochrony, badań i popularyzacji obszarów wodno-błotnych.

Tegoroczny Światowy Dzień Mokradeł odbywa się w trzech wymiarach: naukowym, praktycznym i edukacyjnym. Do ogólnoświatowego hasła obchodów, proponowanego co roku przez Sekretariat Ramsar, które brzmi „Mokradła i ludzie: splecione losy” komitet organizacyjny WWD 2024 dodał akcent regionalny, kierując światło na chełmskie torfowiska węglanowe i zachęcając tym samym do przyjrzenia się tym wyjątkowym mokradłom. Obszary te, choć tak mało znane, są niezwykle cenne zarówno w skali województwa lubelskiego, jak i całej Polski.  

Wymiar naukowy w postaci rozmowy o ekologii i ochronie chełmskich torfowisk węglanowych umożliwiła debata ekspercka, która odbyła się dokładnie 2 lutego na Wydziale Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS. Spotkanie zgromadziło ok. 60 osób zainteresowanych tym tematem. Wśród nich znaleźli się naukowcy, praktycy ochrony mokradeł, przedstawiciele jednostek samorządowych, organizacji pozarządowych i podmiotów gospodarczych. Przybyłych gości przywitali wspólnie: dziekan Wydziału Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej – dr Jolanta Rodzoś, prof. UMCS oraz Paweł Łapiński – dyrektor Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych. Uroczystego otwarcia wydarzenia dokonał rektor UMCS prof. dr hab. Radosław Dobrowolski. Głos zabrał również Zbigniew Wojciechowski - Wicemarszałek województwa lubelskiego.

Podczas niezwykle merytorycznej rozmowy poruszone zostały tematy monitoringu przyrodniczego prowadzonego na chełmskich torfowiskach węglanowych, usług ekosystemowych jakie oferują nam torfowiska, a także bezpośrednich zagrożeń dla chełmskich torfowisk węglanowych. Wszystko po to, by zrobić krok w kierunku wypracowania wspólnych działań, na rzecz poprawy kondycji chełmskich torfowisk węglanowych, wpływając tym samym na efektywność ochrony mokradeł w Polsce.

Wydarzenie było objęte patronatem marszałka województwa lubelskiego Jarosława Stawiarskiego, rektora UMCS prof. dr. hab. Radosława Dobrowolskiego, regionalnego dyrektora ochrony środowiska w Lublinie dr. inż. Arkadiusza Iwaniuka, a także Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie, Poleskiego Parku Narodowego, Centrum Ochrony Mokradeł, Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie, Lubelskiego Towarzystwa Ornitologicznego, Ogólnopolskiego Towarzystwa Ochrony Ptaków oraz Fundacji Przyroda i Człowiek. Natomiast patronaty medialne sprawowały:  TVP3 Lublin, Polskie Radio Lublin i Kurier Lubelski.

Drugą, praktyczną część obchodów Światowego Dnia Mokradeł (9 lutego) stanowiły wspólne działania w zakresie ochrony czynnej, polegające na usunięciu krzewów i podrostów drzew wkraczających na torfowisko w obrębie ścieżki przyrodniczej „Motylowe Łąki” położonej na Obszarze Natura 2000: Chełmskie Torfowiska Węglanowe w Chełmskim Parku Krajobrazowym. W akcji wzięło udział 25 osób chętnych do prac fizycznych. Wśród nich znaleźli się zarówno indywidualni wolontariusze, jak i przedstawiciele Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Lublinie, Lubelskiego Towarzystwa Ornitologicznego czy Zamojskiego Towarzystwa Przyrodniczego. Udało się wykonać naprawdę kawał dobrej roboty w zakresie przeciwdziałania sukcesji zbiorowisk zaroślowych i wypierania przez nie znajdujących się tam rodzimych gatunków chronionych. Mamy nadzieję, że to jedynie przedsmak naszej dalszej współpracy na rzecz przywrócenia dobrego stanu torfowisk!

Ostatnim wymiarem święta mokradeł będą zajęcia terenowe dla uczniów szkół średnich, które pozwolą młodzieży przyjrzeć się z bliska przyrodniczej różnorodności terenów wodno-błotnych Lubelszczyzny. Zajęcia prowadzone będą wiosną oraz jesienią przez naukowców z Instytutu Nauk o Ziemi i Środowisku UMCS oraz służbę lubelskich parków krajobrazowych. Szczegóły niebawem!

tekst: A.Sulima 
zdjęcia: M. Zembrzycki (UMCS), K. Wojciechowski, A. Sulima