Spotkanie Zespołu Lokalnej Współpracy w Lesie Orłowskim

Dnia 2 września br. odbyło się kolejne z cyklu spotkań terenowych Zespołów Lokalnej Współpracy dla obszarów Natura 2000.

Tym razem dotyczyło ono obszaru Natura 2000 Las Orłowski PLH060061. Jest to ostoja siedliskowa o powierzchni ponad 367 ha, położona na terenie dwóch gmin – Skierbieszów i Izbica. Składa się z dwóch części. Kompleks główny to masyw Lasu Orłowskiego, poza dwiema zalesionymi debrami, niemal w całości położony na terenie gminy Skierbieszów. W części tej ochronie podlega grąd subkontynentalny (Tilio- Carpinetum betuli) z panującym w drzewostanie bukiem (Fagus sylvatica) i grabem (Carpinus betulus). W runie oprócz gatunków charakterystycznych dla grądów: turzyca orzęsiona (Carex pilosa), przytulia wiosenna (Cruciata glabra), trzmielina brodawkowata (Euonymus verrucosus), gwiazdnica wielkokwiatowa (Stellaria holostea), marzanka wonna (Galium odoratum), zawilec gajowy (Anemone nemorosa), gajowiec żółty (Galeobdolon lutea), żankiel zwyczajny (Sanicula europaea) i in. pojawiają się także gatunki typowe dla buczyn - żywiec bulwkowaty (Dentaria glandulosa) i buławnik wielkokwiatowy (Cephalanthera damasonium). Na podłożu wapiennym, przy ekspozycji południowej wykształca się ciepła odmiana grądu, składem gatunkowym nawiązująca do dąbrowy świetlistej, występują tam: malina kamionka (Rubus saxatilis), miodownik melisowaty (Mellitis melissophyllum), dzwonek brzoskwiniolistny (Campanula persicifolia) i pięciornik biały (Potentilla alba). W lesie rosną m.in.: wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum), kopytnik pospolity (Asarum europaeum), gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis), listera jajowata (Listera ovata).Rośnie tu także najpiękniejszy z naszych storczyków – obuwik pospolity (Cypripedium calceolus). Natomiast w gminie Izbica poza wspominanymi dwiema zalesionymi debrami stanowiącymi część Lasu Orłowskiego położona jest także enklawa roślinności kserotermicznej na tzw. Złotej Górze koło Orłowa Murowanego. Tutaj najcenniejszym gatunkiem jest len złocisty (Linum flavum), który ma tu jedno z kilku zaledwie stanowisk w naszym województwie. Poza tym rośnie tu także wilczomlecz kątowy (Euphorbia angulata).

Spotkanie zgromadziło niemałą ilość osób zainteresowanych obszarem i jego ochroną. W gronie tym znaleźli się przedstawiciele RDOŚ, Lasów Państwowych, Starostwa Powiatowego w Zamościu, Instytutu Badawczego Leśnictwa, gminy Skierbieszów oraz miejscowy sołtys. Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych reprezentował pracownik Biura ZLPK, Krzysztof Wojciechowski bowiem Skierbieszowskim Park Krajobrazowy na terenie, którego położony jest obszar Natura 2000 Las Orłowski w całości leży w granicach tego parku. Należy podkreślić, że spotkanie dotyczyło przede wszystkim tej części obszaru Natura 2000, która nie leży w administracji Lasów Państwowych. Stąd też zebrani udali się najpierw w część lasu, która stanowi własność prywatną. Tam dr Anna Cwener z Ogrodu Botanicznego UMCS przedstawiła walory przyrodnicze terenu ze szczególnym uwzględnieniem siedliska i gatunków naturowych. Mimo, że większość roślin już przekwitła, to jednak udało się znaleźć kilka gatunków storczyków (obuwik pospolity, gnieźnik leśny i inne) a także inne cenne dla tego obszaru gatunki jak wawrzynek wilcze łyko. W trakcie wizji rozmawiano także o zagrożeniach dla obszaru Natura 2000 i możliwościach ich zapobieżenia oraz o konkretnych zapisach, które powinny się znaleźć w przygotowywanym planie zadań ochronnych. Następnie przedstawiciel Nadleśnictwa Krasnystaw zaprowadził zebranych w część lasu administrowaną przez LP. Tutaj zobaczyli oni główny przedmiot ochrony, pięknie wykształcony grąd subkontynetalny z okazałymi bukami i jaworem.

Następnie cała grupa udała się na Złotą Górę, czyli do enklawy obszaru Natura 2000 Las Orłowski położonej na terenie gminy Izbica. Przedmiotem zainteresowania zebranych był tu len złocisty, który mimo tego, że zasadniczo przekwitł pokazał się jeszcze ostatnim, złoto kwitnącym kwiatem. Na zboczu Złotej Góry, o której już w XIX wieku hrabia Kajetan Kicki, właściciel dóbr orłowskich pisał, iż jej „piękność” należy utrwalać na fotografii, członkowie Zespołu Lokalnej Współpracy rozmawiali o tym jak zachować to unikalne stanowisko, które jest niewielkie i bardzo narażone na skutki sukcesji naturalnej. Tutaj też pracownik ZLPK zaprezentował zebranym odnowioną w roku ubiegłym pieszo-rowerową ścieżkę przyrodniczo-historyczną „Stryjowskie Debry” oraz przewodnik po niej. Krótka prezentacja ścieżki i tego, co można na niej zobaczyć wzbudziła dość żywe zainteresowanie, na tyle silne, że niektórzy zaraz po spotkaniu samodzielnie udali się zobaczyć bliżej położone jej atrakcje.

Zgodnie ze słowami uczestników, spotkanie było korzystne dla wszystkich. Służbom ochrony przyrody dało bowiem nieocenioną możliwość kontaktu z miejscowymi mieszkańcami i władzami samorządowymi, tym drugim zaś ukazało jak cenne obiekty przyrodnicze mają na swoim terenie. Liczymy na to, że spotkania takie zaowocują konkretnymi działaniami, dzięki którym obuwik nadal będzie cieszył oko na grądowych polanach i przesiekach, len złocisty – złocił się na Złotej Górze a orłowskie buki pozostaną symbolem potęgi także dla kolejnych pokoleń.

Tekst i zdjęcia:

Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK