Przeskocz do treści Przeskocz do menu

Spacerem po Janowie Podlaskim

  • 24-12-2014

Podominikański kościół p.w. św. Jana Chrzciciela z lat 1790-1801. Położony na podłużnym, prostokątnym cmentarzu otoczonym murem kamienno-ceglanym, do którego od pd. przylega teren plebanii z murowaną plebanią o charakterze dworku z końca XIX, w której znajduje się siedziba Stowarzyszenia Kulturalno- Przyrodniczego . W kościółku kilka razy do roku odbywają się koncerty muzyczne.

Centrum miejscowości stanowi duży prostokątny rynek - obecnie Plac Partyzantów. W pierzejach rynku dominuje zabudowa parterowa, murowana, przy ulicach bocznych - drewniana (XIX w. i pocz. XX w). Na rynku znajdują się trzy pomniki z XX w.: pomnik Józefa Piłsudskiego (1930r.) i głaz-pomnik żołnierzy P.O.W. (1933 r.), zrekonstruowane 1995 r. oraz pomnik poległych bojowników ruchu oporu z lat 1939-44 (na płycie nazwiska 50 mieszkańców Janowa i okolic). Ponadto przy murze Zespołu Szkół znajduje się pomnik "z czerwoną gwiazdą".

Na środku runku znajduje się przystanek autobusowy, a przy nim stacja benzynowa z przedwojennymi, ręcznymi dystrybutorami paliwa z 1928 roku, są to jedyne takie urządzenia w Polsce.

Na pd.-wsch. skraju osady, otoczony łąkami, cmentarz katolicki, założony w pocz. XIX w. jako rzymsko-katolicki i unicki. Po 1875r. część unicka zajęta na cmentarz prawosławny, po 1919 r. cały rzymsko –katolicki. Na planie nieregularnego wieloboku, otoczony kamiennym murem, od zachodu z murowaną bramą z figurą anioła lata 20-te XX w. W zachodniej części cmentarza klasycystyczna kaplica p.w. św. Rocha. Zbudowana w II ćw. XIX w.

W dawnym folwarku biskupim Wygoda (2 km na pn.-wsch. od centrum Janowa) działa od 1817 (założona przez Rosjan jako "stadnina rządowa", utworzona formalnie w 1816 r.) słynna stadninakoni arabskich czystej krwi - najstarsza stadnina koni w Polsce, gdzie chowane są dwie rasy koni: czystej krwi arabskiej ipółkrwi angloarabskiej.

Główne budynki to: tzw. „Pod Zegarem". Proj. arch. Henryk Marconi , budowa 1841r. umieszczenie zegara na wieży 1848r. Przy głównej alei, na pd. od stajni zegarowej, stajnia ogierów czołowych, tzw. Czołowa. Klasycystyczna, z 1885 r. Za stajnią czołową, równolegle do poprzecznej alei, stajnia wyścigowa, tzw. Woroncowska. Wzniesiona 1885r. Na zamknięciu alei poprzecznej, za stajnią woroncowską dawny lazaret koński. Klasycystyczny, z lat 1895-96. Na terenie stadniny znajduje się ponadto unikalny koński cmentarz, gdzie na głazach umieszczone są tabliczki przypominające zasłużone dla Janowa konie. Najnowszym budynkiem jest Ujeżdżalnia Koni wzniesiona w październiku 2006 roku.

Na terenie stadniny zaczyna się ścieżka przyrodnicza "Nadbużańskie Łęgi". Biegnie ona przez teren rezerwatu leśnego "Łęg dębowy" nad Bug, by wrócić „trelinką” na Stadninę koni .

Tekst: Zyta Chajkaluk