Seminarium na temat projektu klimatycznego MoorFutures

Spotkanie zgromadziło specjalistów, przyrodników i ekonomistów, z Polski, Niemiec i Białorusi. Jako przedstawiciel Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych był na nim obecny Krzysztof Wojciechowski, pracownik Biura ZLPK. Spotkanie miało na celu omówienie zagadnień związanych z projektem, który przygotowywany jest do złożenia do Programu Life Climate. Zasadniczym celem projektu „Łagodzenie zmian klimatu poprzez nawadnianie zdegradowanych torfowisk, zmiany sposobu użytkowania gruntów oraz tworzenie wspierającego mechanizmu rynkowego” jest wspieranie polskich instytucji odpowiedzialnych za realizację polityki klimatycznej w przygotowaniu do wdrożenia przez Polskę spodziewanych zmian w regulacjach UE dotyczących polityki klimatycznej, w tym realizacji postanowień ze Szczytu Klimatycznego w Paryżu, w odniesieniu do celu 2030 w zakresie redukcji emisji gazów cieplarnianych. W szczególności projekt odnosi się do sektora zdegradowanych torfowisk, w zakresie którego Polska posiada znaczące możliwości redukcji emisji gazów cieplarnianych. Zgodnie z danymi publikacji „IPCC Good Practice Guidance”, Polska posiada bowiem 1,255 mln ha obszarów torfowiskowych (użytkowanych i nieużytkowanych), z których 760 tys. ha stanowią osuszone torfowiska w sektorze rolnym pod pola uprawne i łąki, oraz 370 tys. ha pod osuszonymi lasami gospodarczymi i około 2,5 tys. ha torfowisk podlegających bieżącemu wydobyciu torfu. Według „The global peatland CO2 picture”, w Polsce zasoby węgla zawartego w pokładach torfu szacowane są na 875 megaton. Pod względem emisji CO2 z torfowisk, szacowanych na 23,5 megaton CO2 rocznie, Polska jest 10-tym największym na świecie emiterem CO2 z torfowisk.Instytuty badawcze szacują jednocześnie, że ponowne nawadnianie zdegradowanych torfowisk może zmniejszyć emisję o od 3,1% do 8,4%.Podstawą do realizacji głównego celu projektu będzie koncepcja MoorFutures wdrożona w Polsce w wymiarze pilotowym i demonstracyjnym poprzez transpozycję sprawdzonego w praktyce know-how i doświadczenia z Niemiec oraz Białorusi w zakresie redukcji emisji CO2 z projektów nawadniania torfowisk. Zasadniczym efektem będzie wsparcie właściwych władz polskich poprzez upowszechnienie niezbędnej wiedzy i rozszerzenie zdolności eksperckich i instytucjonalnych oraz opracowanie niezbędnych przewodników metodycznych, w tym również w zakresie rozwiązań rynkowych, aby podjąć realizację programu projektów łagodzących klimat poprzez nawadnianie i renaturyzację zdegradowanych torfowisk w skali kraju.

Na spotkaniu obecni byli przedstawiciele Niemiec, gdzie koncepcja MoorFutures znalazła już zastosowanie. Prof. Hans Joosten z Uniwersytetu w Greifswald przedstawił część teoretyczną dotyczącą koncepcji, czyli: genezę, podstawy i metodykę. Zaś dr Thorsten Permien z Ministerstwa Rolnictwa, Środowiska i Ochrony Konsumentów landu Mecklenburg-Vorpommern w referacie „MoorFutures - generowanie kredytów węglowych na ponownie nawodnionych torfowiskach i tworzenie rynku ekologicznych papierów wartościowych, w tym kredytów węglowych” zaprezentował koncepcję od strony praktycznej pokazując jak ona już działa w północnych Niemczech. Dopełnieniem prezentacji sąsiadów z zachodu był wykład Viktara Fenchuka, APB-BirdLife Belarus pt.: „Projekty nawadniania torfowisk na Białorusi: renaturyzacja torfowisk i łagodzenie zmian klimatycznych - doświadczenia, uzyskane wyniki oraz wnioski na rzecz ich upowszechnienia i replikacji”. Ukazywał on bogate doświadczenie białoruskich kolegów w dziedzinie nawadniania osuszonych i zdegradowanych torfowisk.

Następnie odbyła się dyskusja nad polskim projektem pilotażowym dotyczącym nawadniania torfowisk. Pomysłodawcy projektu planują jego realizację na fragmentach osuszonych torfowisk w dolinie Wieprza (Nadwieprzański Park Krajobrazowy) oraz w okolicach Chełma (Chełmski Park Krajobrazowy i Chełmski Obszar Chronionego Krajobrazu). Realizacja planowanego projektu nie może się zatem odbyć bez udziału Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych.

Tekst i zdjęcia: Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK