Razem dla języczki
W nienaturalnie ciepłych promieniach listopadowego słońca pracownicy Biura i Oddziału w Chełmie Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych wraz z pracownikami Ogrodu Botanicznego UMCS w Lublinie wzmacniali populację jednej z najrzadszych roślin w Polsce.
Języczka syberyjska to bylina dorastająca do 150 i więcej cm wysokości. Posiada dość szerokie, połyskliwe liście i żółte kwiatostany złożone z około 30 koszyczków. Rośnie na terenach podmokłych, zwłaszcza na torfowiskach niskich i przejściowych. Swój zasadniczy areał występowania gatunek ten ma na wschodzie. Zgodnie z jej nazwą gatunkową znajduje się on przede wszystkim na Syberii i we wschodniej Europie. Stanowi go kilka oderwanych od siebie „płatów” poczynając od Dalekiego Wschodu (okolice Morza Ochockiego), poprzez górne dorzecza syberyjskich rzek Obu, Irtysza, Jeniseja aż po północne tereny europejskiej części Rosji. Stanowiska w Polsce są izolowane i rozproszone. Dalej na zachód można ją spotkać tylko w Pirenejach. W naszym kraju występuje tylko na 6 stanowiskach. Te na Chełmskich Torfowiskach Węglanowych są najbardziej na wschód wysuniętymi miejscami występowania języczki syberyjskiej w naszym kraju. Języczka podlega ochronie ścisłej. W ostatnim wydaniu Polskiej Czerwonej Księgi Roślin została zakwalifikowana do kategorii EN (gatunek zagrożony).
Co zagraża tej pięknej i rzadkiej roślinie? Przede wszystkim zmiana stosunków wodnych, osuszanie torfowisk i wszystko co się z tym wiąże, a zatem naturalna sukcesja roślinności i zacienianie miejsc występowania języczki. Nie dziwi zatem fakt, że uruchomiony został, przez Fundację Przyroda i Człowiek, projekt: „Ochrona czynna polskiej populacji języczki syberyjskiej”. Ma on na celu powstrzymanie zanikania i poprawa stanu priorytetowego krytycznie zagrożonego w skali europejskiej gatunku języczki syberyjskiej Ligularia sibirica oraz jej wilgotnych siedlisk w pięciu polskich stanowiskach uznanych za zagrożone. W ramach projektu przewidziano szereg działań, które mają za zadanie nie tylko w miarę dokładne ustalenie dlaczego polska populacja języczki ginie, ale też przede wszystkim realizację zabiegów mających zahamować a nawet odwrócić ten niekorzystny trend. Jednym z działań jest wysadzanie sadzonek języczki na uprzednio przygotowane stanowiska, na których on już występuje, dla wzmocnienia populacji. Sadzonki wyhodowane zostały w: PAN Ogród Botaniczny – Centrum Zachowania Różnorodności Biologicznej w Powsinie, a wysadzane na stanowiskach języczki m.in. w Chełmskim Parku Krajobrazowym. Do tego właśnie działania włączył się Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych. A praca to nie lekka ponieważ wysadzanie miało miejsce na podmokłych torfowiskach, gdzie małe rośliny trzeba było wpierw dostarczyć a następnie przy pomocy łopaty „wywalczyć” im miejsce do życia pośród bagiennej roślinności. Co prawda stanowiska były wcześniej przygotowane, powierzchnie, na których wysadzano języczki wykoszone, nie mniej jednak samo sadzenie było pracą ciężką. W efekcie pracownicy Ogrody Botanicznego w Lublinie przy czynnym i ofiarnym wsparciu pracowników ZLPK wysadzili ponad 200 (214) nowych sadzonek języczki z ponad 250-ciu posadzonych w sumie w ramach ochrony czynnej na Chełmskich Torfowiskach Węglanowych.
Efekty naszej pracy będziemy mogli obserwować już w przyszłym roku, kiedy rośliny się ukorzenią i zaczną rosnąć. Nie mniej jednak na piękne, żółte kwiatostany Ligularii przyjdzie nam czekać 4 a może nawet 5 lat, bo dopiero po upływie takiego czasu języczka zakwita. Nie miej jednak już teraz cieszymy się, że mogliśmy pomóc w tym bardzo ważnym działaniu, które – mamy nadzieję – pozwoli na zachowanie na terenie Chełmskiego Parku Krajobrazowego jednej z najrzadszych roślin w Polsce.
Więcej o projekcie ochrony języczki syberyjskiej na stronie: https://ligularia.pl/
Tekst: Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK w Chełmie
Foto: Alicja Sulima Oddział w Chełmie ZLPK, Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK w Chełmie, dr Anna Cwener i Marta Sapko, Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie
