Rach-ciach siekiereczką, na murawie…

Głównym powodem tego procesu są zmiany w sposobie użytkowania gruntów. Niegdyś otwarte i odsłonięte zbocza dolin, wykorzystywane były, jako pastwiska dla niezbyt wymagających zwierząt gospodarskich takich jak owce i kozy. Zwierzęta zruszały kopytkami glebę i wygryzały roślinność miękkolistną, nie dopuszczając zarazem do wzrastania krzewów. Takie podłoże sprzyjało roślinom ciepłolubnym, przybyłym do nas z rozległych stepów, które doskonale adoptowały się na nasłonecznionych zboczach dolin rzecznych.

Na Lubelszczyźnie rozległe płaty roślinności ciepłolubnej zwane murawami kserotermicznymi porastały m.in. zbocza dolin rzecznych Wisły, Bugu i Wieprza. Za wyjątkowo cenne uchodziły stanowiska zlokalizowane w Nadwieprzańskim Parku Krajobrazowym, w pobliżu Łęcznej na orograficznie prawym brzegu rzeki. Niestety one również jak wiele innych zarosły tarniną, które skutecznie zagłuszyła większość gatunków ciepłolubnych. Najdłużej „broniło się” stanowisko w Ciechankach Łańcuchowskich, gdzie uparcie corocznie kwitnie miłek wiosenny. I to stanowisko zostało wytypowane do objęcia ochrona czynną. Zainicjowany w bieżącym roku projekt ochrony czynnej i odnowienia murawy kserotermicznej realizowany jest wspólnie przez Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych i Ogród Botaniczny UMCS w Lublinie. W pierwszej kolejności zbocze rzeki zostało odsłonięte, usunięto krzaki i młode drzewka. Od góry i od dołu działka ze stanowiskiem została spięta ogrodzeniem, co powinno ograniczyć penetrację zbocza przez niestety rozjeżdżających skarpy motocyklistów-offroadowców. Została też postawiona tablica informacyjna. W dalszej kolejności planuje się wsiedlanie roślin typowych dla nasłonecznionych i odsłoniętych zboczy – będą to rośliny hodowane w Ogrodzie Botanicznym, ale genetycznie wywodzące się znad Wieprza.

Liczymy, że za kilka lat zbocze w Ciechankach mienić się będzie mnogością stepowych kwiatów i traw, oraz bytujących na nich bezkręgowcach. W planach mamy także wytyczenie ścieżki dydaktycznej prezentującej szereg różnych siedlisk doliny rzecznej. Jej początkiem byłaby właśnie kseroterma w Ciechankach. Ale to to to już pomysły na kolejny rok.

Tekst: Michał Zieliński ZLPK OZ Lubartów

Zdjęcia: Piotr Deptuś ZLPK OZ Lubartów