Pożegnajmy żurawie wspólnie

Serdecznie zapraszamy na wydarzenie „Lubelskie spotkania z przyrodą – pożegnanie żurawi w Poleskim Parku Narodowym”.

„Wczesną jesienią odlatywały żurawie. Nigdy nie można było ich najpierw zobaczyć, a potem usłyszeć, lecz odwrotnie…  w pierwszej kolejności dolatywały do uszu wysokie tony dźwięcznych pomrukiwań, które potężniały, przechodziły chwilami w chór, aby następnie cichnąć, zanikać w postaci pojedynczych, wtapiających się w przestrzeń dźwięków. Miało się wrażenie, że wysoko w powietrzu ktoś gra na fortepianie według przedziwnej gamy, misternie skomponowanej w pieśń o tęsknocie.” – pisał prof. Janusz Janecki w swoim eseju „Żurawie”.

Żuraw jest w Polsce nielicznym lub bardzo nielicznym ptakiem lęgowym niżu, lokalnie średnio licznym, którego liczebność, na szczęście, stale rośnie. Przed stu laty był to gatunek na ziemiach polskich tak rzadki (a wówczas w naszych granicach było o wiele więcej dogodnych dla niego siedlisk), że już w 1921 roku wprowadzono zakaz jego odstrzału. Dzięki temu jego populacja powoli zaczęła rosnąć i już na przełomie lat 70. i 80. XX wieku w Polsce (pozbawionej już niestety wielkich, dogodnych dla żurawia połaci Polesie i Kresów północno-wschodnich) populacja tego gatunku szacowana była na ok. 1000 par. Po upływie dekady wzrosła do ponad 2 500 par, a po upłynięciu kolejnej dekady wzrosła ponad dwukrotnie do liczby 6000 tys. par. Na początku tego tysiąclecia szacunki były jeszcze bardziej optymistyczne – ok. 10 000 par. Natomiast najnowsze wyniki monitoringu wskazują, że populacja tego pięknego ptaka w naszym kraju przekroczyła już 22 000 par lęgowych. Gatunek ten zaczął wkraczać na tereny, które na pierwszy rzut oka nie wydają się dla niego sprzyjające, ale nawet tam się lęgnie czego dowodem był stwierdzony w tym roku lęg żurawia w dolinie niewielkiego dopływu Wojsławki w Skierbieszowskim Parku Krajobrazowym.

Mimo, że największe populacje żurawia żyją na północy i zachodzie Polski, to jednak z Lubelszczyzną jest on szczególnie związany. To bowiem Poleski Park Narodowy jako jedyny w Polsce posiada w swoim herbie żurawia. I to tutaj właśnie na przełomie lata i jesieni zlatuje się na noclegowiska i „przed odlotem” nawet 3000 żurawi. Ten właśnie fakt dał asumpt do zorganizowania wydarzenia „Lubelskie spotkania z przyrodą – pożegnanie żurawi w Poleskim Parku Narodowym”, które odbędzie się w najbliższą sobotę 12 września br.w Urszulinie. Wydarzenie organizowane jest przez Wojewódzki Ośrodek Kultury. Partnerami głównymi są: Urząd Marszałkowski Województwa Lubelskiego, Poleski Park Narodowy, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Lublinie. Poza tym w organizację wydarzenia włączyły się także inne instytucje: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych, Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa OT Lublin, Wydział Biologii Środowiskowej Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Fundacja Ptasie Horyzonty; Fundacja Dla Przyrody, Manufaktura Barw, Hotel Drob. Wydarzenie odbywa się pod patronatami: Beaty Mazurek – Poseł do Parlamentu Europejskiego, Jarosława Stawiarskiego - Marszałek Województwa Lubelskiego oraz Ministerstwa Środowiska. Patronami medialnymi wydarzenia są: TVP Lublin, Radio Lublin, Radio Free, Lajf Magazyn Lubelski.

Wydarzenie ma na celu edukację ekologiczną dzieci, młodzieży, osób dorosłych i promocję województwa lubelskiego przez dziedzictwo przyrodnicze regionu. W ramach wydarzenia przewidziane są prezentacje, wykłady, warsztaty, konkursy itp. ale przede wszystkim obserwowanie żurawi na żywo… o godzinie 5.30 nad ranem. Szczegółowy plan wydarzenia znajduje się w załączniku poniżej.

Na koniec oddajmy jeszcze głos prof. Januszowi Janeckiemu: „Wszyscy obecni wybiegali przed dom, aby patrzeć  - w milczeniu – na różnoramienne, drgające trójkąty na niebie, niezmiennie odpływające ostrzem na południe. W miarę ich oddalania się cichło pomrukiwanie i malały paciorki ptaków, z których owe trójkąty były kształtowane. Zostawał jakiś bolesny żal, jak po kimś bliskim, kto nieodmiennie odchodzi oraz nadzieja na powtórne, wszakże odległe, przedzielone srogością zimy spotkanie.”

Znając „srogość” ostatnich zim nie mamy się czego za bardzo obawiać i zapewne jak co roku na zachodzie kraju niektóre z żurawi pozostaną z nami. Tymczasem jednak serdecznie zapraszamy w najbliższą sobotę, do Poleskiego Parku Narodowego, na pożegnanie tych, które odlecą jednak na południe.

Tekst: Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK,

Zdjęcia: Krzysztof Wojciechowski, Biuro ZLPK i Małgorzata Grabek, OZ Zamość ZLPK