Parada bocianów w Janowie Podlaskim
Po czterech latach przerwy do Janowa Podlaskiego powrócił zwyczaj organizacji Parady bocianów. Zespół Placówek Oświatowych w Janowie Podlaskim jako jeden z pierwszych zapoczątkował uroczyste obchody Dnia bociana białego na terenie Parku Krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu”. Po raz pierwszy parada została zorganizowana w 2003 roku z inicjatywy Pani Iwony Kaliszuk. Młody nauczyciel, pełen pasji wpadł na pomysł, aby dzieci i społeczność szkolna uczciły święto tego bardzo popularnego ptaka, występującego na terenie gminy Janów Podlaski bardzo licznie. Pomysł ten przyjął się i był kontynuowany przez prawie 20 lat.
04 czerwca już po raz kolejny, wiernie od samego początku, Zespół Lubelskich Parków Krajobrazowych Oddział w Białej Podlaskiej miał zaszczyt być współorganizatorem imprezy ekologicznej „ Parada Bocianów”, którego głównym organizatorem Szkoła Podstawowa im. Czesława Tańskiego w Janowie Podlaskim i Nadleśnictwa Biała Podlaska. Na hali sportowej spotkało się 300 szkolnych bocianów, gdzie po wcześniejszym wyborze przez komisję konkursową najpiękniejszych platform bocianich miało miejsce wręczenie dyplomów i drobnych upominków książkowych zwycięzcom.
W konkursie pt. „ Konkurs na najpiękniejsza platformę z motywem bocianim” nagrodzono 3 platformy:
- Miejsce klasa 5b
- Miejsce klasa 1a
- Miejsce klasa 3a
Pracownicy ZLPK jako współorganizatorzy wydarzenia włączyli się w uatrakcyjnienie imprezy bocianiej i zorganizowali konkurs „ Najfajniej przebrany bociek”. Wszystkie małe bocianki zostały poproszone na środek hali sportowej i przy pomocy widowni ocenili pomysłowość dzieci i zaangażowanie niejednokrotnie całych rodzin w przygotowanie przepięknych stroi bocianich. Publiczność mocą oklasków dokonała oceny przebrań. 13 najpiękniejszych „dzieci bocianich” otrzymało maskotkę – bociana, koszulki i statuetki z logo bociana. Do pamiątkowego zdjęcia dołączyły małe, urocze żabki.
Po części oficjalnej korowód z platformami bocianimi pod przewodnictwem inicjatora Parady bocianów w Janowie Podlaskim, Pani Iwony Kaliszuk, Teresy Hryciuk – wice dyrektor szkoły i Jarosława Mydlaka, dumnie przemaszerował ulicami miejscowości pod Hotel Zamek Janów Podlaski, gdzie wszyscy uczestnicy wydarzenia zakończyli obchody Dnia bociana białego pamiątkowym zdjęciem.
Dzień bociana białego, który przypada31 maja powstał z inicjatywy Towarzystwa przyjaciół Przyrody „pro Natura” we Wrocławiu, by podkreślić potrzebę popularyzacji wiedzy na ten temat życia bocianów, a przede wszystkim uświadomienie zagrożeń dla tego gatunku. W Polsce bociany są pod ścisłą ochroną i wymagają ochrony czynnej. Zmiany klimatyczne i zmiany zachodzące na wsi, intensyfikacja rolnictwa, osuszanie terenów podmokłych oraz zmiana lokalizacji gniazd przez bociany (przeniesienie gniazd z pokryć dachowych i drzew na słupy energetyczne) powoduje kolizje z liniami energetycznymi wywarły negatywny na popularyzację tego gatunku.
Odbywający się co 10 lat Międzynarodowy spis bociana białego pokazuję, iż populacja tego gatunku w Polce zmniejsza się. Wg danych ze spisu z 2024r. szacuję się, że w Polsce gniazduje ok. 45 tys. par bocianów co stanowi 1/6 populacji światowej.
Pracownicy Zespołu Lubelskich Parków Krajobrazowych w 17 parkach krajobrazowych i 6 OCH wchodzących w skład Zespołu doliczyli się 1405 gniazd bociana białego i 2126 młodych.
Największe zagęszczenie gniazd bocianich występuje w Parku Krajobrazowym „Podlaski Przełom Bugu” ( 224 gniazd bociana białego zostało wyprowadzonych 351 młodych).
Jest to związane z unikalnym w skali Polski położeniem parku. Bliskość największej wEuropie dzikiej, nieuregulowanej rzeki Bug z licznymi starorzeczami i rozlewiskami stanowi dużą bazę pokarmową dla tego gatunku. Występowanie rozdrobnionych jeszcze gospodarstw rolnych z licznymi miedzami stwarza urozmaicenie bazy pokarmowej.
Brak przemysłu i czyste powietrze jest kolejnym atutem ekologicznej gminy Janów Podlaski.
Gmina Janów Podlaski posiadając bogatą ofertę gospodarstw agroturystycznych ma do zaoferowania turystom odpoczynek na łonie natury, zwiedzanie parku m.in. na dwóch kółkach po obiektach kulturowych i zabytkowych, ścieżkach przyrodniczych: „Kalinik”, „Nadbużańskie łęgi” czy Nadbużance na tzw. szlaku największego zagęszczenia gniazd bociana białego. Okres wiosenno – letni umożliwia obserwację życia i rozwoju bocianów. Jadąc od strony Gnojna będziemy mijać kilka wsi z kilkunastoma gniazdami tego ptaka (Gnojno (gmina Konstantynów), Stary Bubel, Bubel Łukowiska, Bubel Granna, Stare Buczyce, Nowy Pawłów, Romanów, Jakówki, Stary Pawłów, Janów Podlaski, Wygoda, Klonownica Mała, Zaborek, Werchliś, Kajetanka, Ostrów, Błonie, Woroblin).
Na terenie gminy Janów Podlaski znajduje się 136 gniazd bociana białego. W parku wraz z otuliną parku jest 123 gniazd bociana białego.
Poza granicami parku występuje 13 gniazd.
Proekologiczna gmina, to przede wszystkim proekologiczna szkoła. Uczniowie szkoły podstawowej od 2014 roku wnoszą swój wkład w liczenie gniazd bocianów. Przemierzają swoje miejsca zamieszkania i liczą gniazda i młode bocianki. Dane uzyskane przez młodych przyrodników stanowią bardzo ważną informację, szczególnie w znajdowaniu nowych gniazd.
W załączeniu mapka z lokalizacją gniazd tego ptaka.
Mapa – opr. Jarosław Mydlak
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczestnikom za wykonanie pomysłowych platform bocianich, przepiękne stroje i wspaniały humor podczas całego wydarzenia.
Tekst: Zyta Chajkaluk
Foto: Zyta Chajkaluk, Magdalena Żychowska
