Na terenie Parku Krajobrazowego „Lasy Janowskie” we wsi Momoty Górne obok kościoła, znajduje się pomnik pułkownika Tadeusza Zieleniewskiego, jednego z ostatnich dowódców oddziałów wojsk polskich w czasie II Wojny Światowej.
Plac na którym stoi pomnik otoczony jest starymi dorodnymi dębami, które pamiętają ogłoszenie ostatniego rozkazu płk. Zieleniewskiego z dnia 1 października 1939 roku – „Żołnierze!. Oddział nasz został ostatnim oddziałem Wojska Polskiego walczącego w Polsce. Oddaję cześć waszej wytrwałości, poświęceniu i męstwu. Jednakże stwierdzam, że naszymi nielicznymi szeregami, goniąc resztkami amunicji, nie pobijemy licznych armii przeciwników wojujących w Polsce. Z drugiej strony nie mogąc stale trzymać terenu, nie jesteśmy w stanie bronić cywilnej ludności, na której mści się krwawo Niemiec za nasze działania wojskowe, jak to miało miejsce wczoraj w Janowie Lubelskim. W tych okolicznościach, nie widząc możliwości i celu dalszej walki, postanowiłem przyjąć propozycję wojsk sowieckich, przerwać działania wojenne i złożyć broń.”
Wydany rozkaz był następstwem bardzo trudnej sytuacji strategicznej wojsk polskich. Zgrupowanie płk. Zieleniewskiego liczyło około 15 tyś. żołnierzy, którzy ze wschodu osaczeni zostali przez Armię Czerwoną a z zachodu przypuszczały ataki oddziały niemieckie.
1 października żołnierzy polskich rozbrojono, a około 10 tyś. żołnierzy i oficerów zostało wysłanych do sowieckiej niewoli. Wiosną 1940 roku oficerowie zostali wymordowani w Katyniu, a żołnierzy rozesłano do sowieckich łagrów.
Starosta Janowski oraz Mieszkańcy Momot Górnych zorganizowali w dniu 30 września 2018 r. uroczyste obchody 79 Rocznicy Zakończenia Działań Obronnych Grupy płk. Tadeusza Zieleniewskiego.
Program uroczystości obejmował: montaż słowno – muzyczny „Opowiedz nam Ojczyzno”, polową Msze Świętą, podniesienie flagi państwowej RP i hymn państwowy, wystąpienia okolicznościowe, Apel pamięci i salwa honorowa, złożenie wieńców i wiązanek kwiatów.
Uroczystość uświetnili:
- wojskowa asysta honorowa, grupa rekonstrukcyjna.
Przedstawiciele ZLPK Ośrodek Zamiejscowy w Janowie Lubelskim również oddali cześć bohaterom i złożyli wiązankę biało-czerwonych kwiatów pod pomnikiem płk. Tadeusz Zieleniewskiego.
Tekst: M. Piech ZLPK OZ w Janowie Lubelskim
Zdjęcia: K. Wojciechowski ZLPK w Lublinie