Ostatnia walka w Lasach Janowskich

Lasy Janowskie oprócz wspaniałej przyrody i bogactwa różnorodnych zwierząt,  kryją również miejsca historyczne ważne dla całego naszego kraju. Najbardziej znany jest cmentarz i pomnik na Porytowych Wzgórzach upamiętniający największą bitwę z niemieckim okupantem na ziemiach Polski w czasie II wojny światowej. Leśne ostępy kryją także miejsca dla nas wszystkich bolesne, bo przypominające o bratobójczych walkach i niepotrzebnej śmierci ludzi, którzy za umiłowaną i niezależną ojczyznę ponieśli śmierć z ręki swoich rodaków.

Takie miejsce znajduje się na Tułowych Górach paśmie wydmowych wzniesień w głębi lasu. Znajduje się tutaj krzyż cmentarny upamiętniający partyzantów oddziału Narodowego Zjednoczenia Wojskowego pod dowództwem Adama Kusza ps. „Garbaty”. Oddział był jedną z ostatnich grup zbrojnych podziemia antykomunistycznego na terenie Lubelszczyzny. Oddział który wiele lat przebywał w leśnych kryjówkach został rozbity dzięki zdradzie dwóch agentów Urzędu Bezpieczeństwa, którym udało się wniknąć w jego szeregi. W dniach 19-22 sierpnia 1950 r. w wyniku akcji w rejonie Tułowych Gór formacje KBW i MO rozbiły oddział i zamordowały pięciu członków grupy Garbatego. Na ustawionym na wysokiej wydmie krzyżu znajdują się dwie tablice. N górnej z nich widnieje napis „Przez łzy matek których synowie polegli uproś nam pokój na ziemi o Polski Królowo”. Na dolnej natomiast – „Ziemia zbroczona krwią synów Polski – 19 sierpień 1950 r.”

 Z obławy uszło z życiem tylko dwóch partyzantów, którzy ukrywali się przez wiele lat w leśnej ziemiance. Zostali oni jednak na początku lat sześćdziesiątych aresztowania przez władze komunistyczne.

 Wydmy Tułowych Gór przypominają nam wszystkim o bohaterstwie młodych ludzi którzy za wolną i niezawisłą ojczyznę oddali to co mieli najcenniejsze – swoje życie.  

Tekst: M. Piech ZLPK OZ w Janowie Lubelskim

Zdjęcia: T. Kiszka ZLPK OZ w Janowie Lubelskim