Ogławianie wierzb na terenie Parku Krajobrazowego „Podlaski Przełom Bugu”

W jakim celu ogławiamy wierzby? Odpowiedź jest prosta – chcemy przyczynić się do zachowania miejsc lęgowych wielu gatunków ptaków, jak również miejsc schronienia dla innych przedstawicieli naszej rodzimej fauny. Aleje wierzbowe są naturalnym elementem krajobrazu rolniczego wielu rejonów kraju. Spotyka się je najczęściej w dolinach rzecznych, gdzie znajdują dogodne warunki wilgotnościowe do prawidłowego wzrostu. Wierzby obok bocianów, są najbardziej znanym symbolem wiejskiego krajobrazu Polski. Wostatnich latach coraz częściej wycinane są przez ludzi.Intensyfikując rolnictwo, człowiekwycina wierzby, aby ułatwić sobie uprawę roli sprzętem mechanicznym. W miejscu starszych drzew rzadko są sadzone nowe, które gwarantowałyby przyszłość wierzbowych szpalerów.

Dawniej drzewa te były cennym źródłem opału, wykorzystywano je w medycynie ludowej, do ogradzania podwórek, a także jako paszę dla zwierząt. Długie wiązki starszych pędów wierzb służyły do umacniania brzegów rzek, potoków, wałów przeciwpowodziowych jako tzw. faszyna.

Kora wierzby służyła do produkcji leków m.in. naturalnej aspiryny. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że zawarta w korze salicyna, w soku żołądkowym rozkłada się do alkoholu salicylowego, którego pochodne łatwo wnikają do organizmu mają działanie przeciwgorączkowe, przeciwzapalne oraz przeciwbólowe.

Wierzby mogą znacznie ograniczać spływy powierzchniowe z pól do wód, dzięki czemu nie dochodzi do niekorzystnego zjawiska eutrofizacji, czyli przeżyźnienia wód. Rosnąc nad ciekami wodnymi, zmniejszają pęd nurtów rzek i strumieni, dając schronienie rybom, jak również bardzo dobrze wiążą i kumulują wszelkie zanieczyszczenia znajdujące się w glebie m.in. metale ciężkie .

Jaki wpływ mają wierzby na bioróżnorodność?

Wierzby głowiaste są chętnie zasiedlane przez coraz rzadsze gatunki ptaków dudki, kraski czy pójdźki. Gęste wierzbowe pędy i obszerne dziuple dają też schronienie kaczkom krzyżówkom, drozdom, gołębiom grzywaczom, uszatkom, spotkać też można na ogłowionych wierzbach gniazda bocianie. W „wierzbowej głowie” w wyniku próchnienia tworzą się liczne dziuple i szczeliny. Dodatkowo miękkie drewno wierzby jest atrakcyjnym materiałem do kucia dziupli przez różne gatunki dzięciołów, a nawet sikory czarnogłówki. Obfitująca w dziuple i szczeliny wierzba głowiasta staje się miejscem gniazdowania pospolitych dziuplaków: sikor, szpaków, kawek, pliszek czy mazurków.

Wierzby, jako jedne z najwcześniej kwitnących polskich drzew są na przedwiośniu cennym pożytkiem dla owadów zapylających: pszczół i zagrożonych trzmieli, które zasiedlają wierzbowe dziuple. Na terenach rolniczych wierzby głowiaste są cennym siedliskiem dla wielu innych rzadkich i chronionych gatunków owadów.

Wierzby dostarczają pożywienia ssakom. Z ukryć w popękanych pniach korzystają zające, jeże i liczne drobne gryzonie. W próchnie zimują padalce.

Źródło m.in:www.bocian.org.pl,

Foto – M. Hawryluk