Cała powierzchnia to 12 820,09 ha równinnego terenu, z czego 40% przypada na lasy - bory mieszane i bory świeże z dębem bezszypułkowym, bory bagienne, świetliste dąbrowy, zbiorowiska grądowe, olsy i łęgi porastające równinę morenową w dorzeczu rzek Mininy i Kurówki. Ponad 50% Obszar Chronionego Krajobrazu „Kozi Bór” stanowią użytki rolne, a 0,7% stanowią wody. Obok kompleksów leśnych występują duże powierzchnie łąk oraz niewiele torfowisk.OCK „Kozi Bór” utworzony został ze względu na różnorodne typy ekosystemów występujące na tym terenie. Atrakcyjny krajobrazowo i przeznaczony głównie do zagospodarowania turystycznego. Zakres ochrony zakazuje lokalizacji na nim zakładów przemysłowych i innych obiektów uciążliwych dla środowiska i pogarszających stan krajobrazu. Wschodnia granica Obszar Chronionego Krajobrazu „Kozi Bór” pokrywa się z granicą otuliny Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego.
Na pograniczu tego obszaru chronionego ze stawami rybnymi w Samoklęskach spotykano, między innymi, następujące gatunki fauny: bąk, biegus rdzawy, błotniak stawowy, kwokacz, brodziec leśny, czapla siwa, czernica, dziwonia, głowienka, krzyżówka, łabędź niemy, łozówka, perkoz dwuczuby, perkoz rdzawoszyi, rokitniczka, rybitwa zwyczajna, trzciniak, zaganiacz, pokrzywnica, pokrzewka czarnołbista. Innymi malowniczo położonymi zbiornikami wodnymi są jeziora: Duży Ług oraz Rejowiec. To pierwsze jest dość rozległe, ale w większości porośnięte trzcinami i szuwarami. Podmokłe łąki to miejsce występowania rzadkich, osiadłych motyli, silnie związanych z danym terenem min. czerwończyk fioletek, modraszek nausitous oraz niedźwiedziówka krasa. Jezioro i jego okolice to idealne siedlisko dla wielu gatunków ptaków wodnych, błotnych, drapieżnych i innych. Bytują tu: derkacz, słowik szary, łozówka, rycyk, krwawodziób, dziwonia, czajka, łyska, krzyżówka, perkoz, kokosza, czernica, cyraneczka, bocian biały. W bezpośrednim sąsiedztwie jeziora stwierdzono obecność myszołowów, błotniaka stawowego, dudka, trznadla, lerki, świstunki, kapturki, świergotka drzewnego, sójki, kosa czy śpiewaka. Jeśli mowa o Jeziorze Rejowiec jest to użytek ekologiczny, dlatego stojąca nad brzegiem wody tablica informuje o tym, jak należy zachować się w tym miejscu. W rejonie jeziora można spotkać bączka, bąka oraz bobry, a z większej zwierzyny można zaobserwować łosia.Również na szczególną uwagę zasługuje występowanie kilku rzadkich gatunków nietoperzy.
Oprócz fauny flora również zasługuje na uwagę. Z rzadkich roślin stwierdzono występowanie: podkolanu białego, podkolanu zielonego, wawrzynka wilczełyko, mieczyka dachówkowatego, orlika pospolitego.
OCK „Kozi Bór” ma służyć głównie na cele rekreacyjne i turystyczne. Piękno krajobrazu mozaika lasów, łąk i pól to cudowne miejsce na relaks. Pieszym i rowerowym wycieczkom służą wytyczone szlaki. Powstałe pętle rowerowe połączone ze sobą docelowo w sieć, wchodzą w skład międzynarodowego Bursztynowego Szlaku Greenways. Szlak powstanie w ramach dużego, precedensowego w skali całej Polski projektu pt. Utworzenie pętli rowerowych na obszarze od Kazimierskiego do Kozłowieckiego Parku Krajobrazowego jako zintegrowanego, innowacyjnego i sieciowego produktu turystyki wiejskiej (http://www.powiatlubelski.pl/szlaki-rowerowe).Szlaki biegną przepięknymi terenami można podziwiać przeplatane odcienie zieleni lasów, jasną zieleń i żółć zbóż oraz różne barwy kwiatów to wszystko tworzy sielski obrazek. Poruszające się źdźbła jęczmienia sprawiają wrażenie pływania po morzu. To urokliwe miejsce zachęca do słuchania pięknej i odprężającej muzyki lasu –śpiewu ptaków i wdychania świeżego powietrza.
OCK „Kozi Bór” to nie tylko piękno przyrody, ale miejsce tragicznych wydarzeń. W pobliskiej miejscowości Olempinie stoi pomnik poświęcony mieszkańcom tej miejscowości, którzyzginęli w walkach podczas II wojny światowej.Na skraju lasu położona jest wioska Kruk, gdzie znajduje się obelisk upamiętniający miejsce egzekucji 9 mieszkańców tej wioski. Obelisk i krzyż postawili mieszkańcy, a obok rosną wiekowe dęby.Kolejną lekcją tragicznej historii z czasów okupacji jest pomnik w miejscowości Syry, który powstał dzięki społeczności powiatu lubartowskiego ku pamięci bitwy stoczonej pomiędzy zgrupowaniem Armii Ludowej a Niemcami, w dniach 12-14 maja 1944 roku w okolicach wsi Dąbrówka, Syry i Amelin.
Znaki przeszłości można dostrzec w wielu miejscach. Znajduje się tu wyjątkowo dużo przydrożnych krzyży. Są one pięknie przystrojone i doskonale wkomponowują się w krajobraz.O pięknie tego miejsca nie zapomniał również Józef Weyssenhoff, urządzał w tutejszych lasach polowania na dziki, sarny i lisy, a piękne widoki przyrody wykorzystał przy pisaniu powieści „Soból i panna".
„Kozi Bór” to naturalne, nieskażone lasy, wspaniałe miejsca dla grzybiarzy, wędkarzy, myśliwych, miłośników wycieczek rowerowych i spacerów wśród ciszy i spokoju. Wspaniałe miejsce odpoczynku na łonie przyrody z całą rodziną.
tekst : Mariola Szewczyk-Szołtek ZLPK OZ Lubartów
Zdjęcia: Michał ZielińskiZLPK OZ Lubartów