KULKI NA DĘBIE
Co to za kulki na liściach dębu? To galasy czyli narośla na liściach , ale mogą też pojawić się na korzeniach lub pędach. W przypadku dębów, mają one kulisty kształt, na innych drzewach lub krzewach mogą przybierać formę wypustek. Na drzewach iglastych wyglądają jak małe szyszki. Powstają w miejscu nakłucia tkanki i złożenia w niej jaj przez samice z rodziny galasówkowatych.
Galasy na dębie to efekt działania galasówki dębianki inaczej zwanej jagodnicą dębianką. To mały owad do 5mm, odwłok po bokach ścieśniony, lśniący, skrzydła słabo użytkowane (niekiedy brak) , czułki wieloczłonowe proste, nitkowate. Galasówki składają jaja do pączków na liściach, w których później żerują czerwiowate (beznogie – czerw) larwy, powodując powstawanie narośli. U tych owadów następuje przemiana pokoleń. Pokolenie zimowe jest dzieworodne (osobnik rozmnaża się z komórki jajowej bez udziału plemnika), w lecie wylęgają się samice i samce. W jednym galasie znajduje się jedna larwa, która się żywi warstwą odżywczą galasów. Warstwa ta zwana lizenchymą zawiera białka, skrobię i lipidy. Liście na, których powstają galasy nadal spełniają funkcje fizjologiczne. Owad nie szkodzi drzewu, a sam ma szanse zakończyć rozwój.
Galasówki dębianki są popularne i występują licznie tam gdzie rosną dęby.
Tekst: Małgorzata Ciuryło
Zdjęcia : Krzysztof Kowalczuk
LITERATURA:
Mała encyklopedia leśna – PWN, Warszawa 1991
