Krzyżówka Anas platyrhynchos to najbardziej znany gatunek kaczki. Zapewne dlatego, że spotkamy ją w aglomeracjach miejskich, na rzekach, jeziorach i stawach o każdej porze roku. Jest też największą z naszych kaczek. „Ponieważ wszyscy ją znają, nazywa się ją po prostu dziką kaczką” pisał Jan Sokołowski w „Ptakach ziem polskich”. Tak samo jest do dzisiaj.
U dorosłej krzyżówki wyraźny jest dymorfizm płciowy, to znaczy, że samiec wygląda inaczej niż samica. Kaczor ma piękne zielone pióra pokrywające głowę i szyję. Pióra przy słońcu połyskują. Opierzenie piersi jest kasztanowate. Od zieleni oddziela je wyraźna biała obroża. Reszta ciała w kolorach jasnoszarych. Kuper czarny z zawadiacko podkręconymi piórami w ogonie. Dziób żółty.
Kaczka cała jest brązowo kreskowana. Ciemię i brew ciemniejsze. Dziób brązowo-pomarańczowy.
U obu płci w skrzydle zaznacza się niebieskie lusterko z białym obramowaniem. Taki sam mają również kolor nóg – pomarańczowy.
Po pierzeniu samce w szacie spoczynkowej przypominają samice. Najłatwiej je wtedy poznać po kolorze dzioba, który jest żółty. U samicy będzie pomarańczowy z czarną nasadą.
Samica, której zadanie jest odchować potomstwo nie ma wyrazistych barw w upierzeniu. Przeważają różne odcienie brązu. Pióra układają się przypominając łuski. Przy oku występuje ciemna przepaska. Zarówno u samca jak i u samicy w skrzydle występuje granatowe lusterko.
Ten ogólny opis nie oddaje jednak całej urody tej kaczki. Ponieważ łatwo ją znaleźć i niektóre z krzyżówek straciły naturalny strach przed człowiekiem warto przyjrzeć jej się z bliska.
Tekst i zdjęcia: Małgorzata Grabek (ZLPK OZ w Zamościu)