KIERUNEK POŁUDNIOWOROZTOCZAŃSKI PARK KRAJOBRAZOWY

To jednak, co czyni to miejsce wyjątkowym, to klimat pogranicza, miejsce gdzie zawsze ścierały się różne kultury, języki i obyczaje. Dzisiaj odzwierciedlają to między innymi zachowane zabytki.Do najcenniejszych zabytków architektury sakralnej Wschodniej Polski należy malowniczo położony na wzgórzu zespół cerkiewny w miejscowości Hrebenne. W jego skład wchodzi cerkiew greckokatolicka p.w. św. Mikołaja,dzwonnica, brama oraz ogrodzenie cmentarza. Wybudowana na początku XVII wieku cerkiew jest trójdzielna, wszystkie trzy części są trójkondygnacyjne, zbudowane na planach kwadratów, nakryte ośmiobocznymi kopułami z latarniami. W 2001 r. w cerkwi zamontowano pełny ikonostas pochodzący zXVII-XVIII z ikonami, malowanymi na deskach. Na tkaninach ozdabiających ołtarze znajdują się wspaniałe hafty krzyżykowe wykonane przez mieszkanki Hrebennego i Rawy Ruskiej. W 2010 roku, poddana gruntownej modernizacji cerkiew, odzyskała drewniane pokrycie gontowe. W trakcie prac remontowych znaleziono piękną ikonę, która po konserwacji, zawisła po lewej stronie ikonostasu.

Obok cerkwi stoi drewniana, dwukondygnacyjna dzwonnica z XVII w., bramka z początku XIX w., nakryta daszkiem z czworoboczną wieżyczką oraz pomnik upamiętniający wysiedlenia ludności ukraińskiej. Dzisiaj świątynia ta służy grekokatolikom, ale także katolikom obrządku rzymskiego.

W sąsiednich Siedliskach na uwagę zasługuje murowana cerkiew greckokatolicka p.w. św. Mikołaja oraz dzwonnica, w której podmurówce znajdują się dwa skamieniałe drzewa. Cerkiew wybudowano w 1901 roku z fundacji Pawła Sapiehy. W wyposażeniu zachowała się część ikonostasu z XVII – XVIII wieku. Obok postawiono figurę patrona cerkwi św. Mikołaja.

Będąc w Siedliskach trzeba wybrać się do kapliczki „Nad Źródłem” z procesyjną, dwustronną ikoną św. Mikołaja i Matki Bożej Wniebowziętej. Woda ze źródła ma właściwości uzdrawiające – szczególnie w dniu 22 V (podczas uroczystości św. Mikołaja).

W najbliższym sąsiedztwie parku krajobrazowego na zachód od Lubyczy Królewskiej w miejscowości Kniazie stoją pozostałości murowanej cerkwi greckokatolickiej p.w. św. Paraskewii wraz z dzwonnicą i przylegającym cmentarzem z nagrobkami dawnych właścicieli wsi.

W czasach swojej świetności służyła jako cerkiew parafialna dla 5500 wiernych. W czasie wojny została uszkodzona przez pocisk artyleryjski i spalona. Nigdy jej nie odbudowano. Jak by wyglądała dzisiaj gdyby nie Akcja Wisła ? Teraz same ruiny robią jeszcze wrażenie. Zachowały się barwne ślady polichromii oraz stare drewniane drzwi. Wokół cerkwi oraz na cmentarzu rosną wiekowe lipy.

To tylko niewielka część atrakcji jakie może zobaczyć każdy wybierający się do Południoworoztoczańskiego Parku Krajobrazowego.

Tekst: Małgorzata Grabek

Zdjęcia: Krzysztof Kowalczuk, Małgorzata Grabek