Cmentarz w Gródku

Na terenie Lubelszczyzny zachowały się różne ślady wielokulturowości. Do takich śladów należą między innymi cmentarze różnych wyznań. Na terenie Nadbużańskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu, w miejscowości Gródek, w gminie Hrubieszów przy polnej drodze schodzącej do Bugu znajduje się cmentarz, który służył do II wojny światowej grekokatolikom i prawosławnym. Zachowało się na nim kilkanaście nagrobków lub ich fragmentów. Inskrypcje wykonane są po rusku. Oprócz jednego krzyża łacińskiego z inskrypcją po polsku na grobie Wiktorii z Podgurskich Wróblewskiej.  Na cmentarzu tym pochowana została również, dziedziczka Gródka, Joanna Grodecka – matka chrzestna Bolesława Prusa. Nagrobek niestety nie zachował się. W grobowcu Grodeckich pochowany został równie jeden z pierwszych polskich etnografów Łukasz Gołębiowski.

Na cmentarzu dominują prawosławne krzyże z wieńcem na przecięciu ramion lub kołem symbolizującym wieniec cierniowy. Niektóre nagrobki mają formę pnia drzewa z obciętymi konarami. Liczba obciętych konarów wskazywała czasami na liczbę członków rodziny pochowanych na danym cmentarzu.  Cmentarz użytkowany był do lat 40-stych XX wieku. W 2017 roku został oczyszczony, a zachowane nagrobki odświeżone.

Z cmentarzem w XVIII wieku sąsiadowała drewniana cerkiew początkowo greckokatolicka, później prawosławna. Są dwie wersje jej końca: spłonęła w 1936 roku lub została rozebrana w ramach akcji rewindykacyjnej w 1938 roku. 

Tekst: Małgorzata Grabek

Zdjęcia: Małgorzata Ciuryło, Krzysztof Kowalczuk

Tekst opracowano na podstawie:

Danuta Kawałko „ Cmentarze województwa zamojskiego”

cmentarzepogranicza.pl

wikipedia