BÓBR – PRZEKLEŃSTWO, CZY DOBRODZIEJSTWO DLA LUDZI I PRZYRODY.

To zwierzę mimo skrytego trybu życia rodzi wśród miejscowej ludności wiele kontrowersji i skrajnych opinii z którymi na co dzień spotykamy się w swojej pracy.

Najczęściej wygłaszają je ludzie nie znający tajników życia bobra, oraz jego wpływu na środowisko.

Dorosły bóbr osiąga długość ciała do 100 cm I ciężar do 30 kg. Zasiedla on doliny rzek, wody wolno płynące z bogatą szatą roślinną – gdyż jest roślinożercą. Żywi się kruchą korą drzew i gałązkami, oraz roślinami zielnymi, wodnymi i przybrzeżnymi. Bóbr europejski jest aktywny głównie o zmierzchu. Dobiera się w pary na całe życie i wychowuje zwykle troje potomstwa, które po dwóch latach poszukują nowego własnego terytorium i migrują nawet do kilkuset kilometrów żeby zadomowić się w sprzyjającej okolicy. Ciało bobra pokryte jest błyszczącym miękkim i gęstym futrem – na jeden centymetr kwadratowy skóry przypada 12000 do 23000 włosów.

Dawniej futro bobrowe służyło królewskim szatą za obszycie, magnatom za czapki , ze skór wytwarzano trzewiki i rękawiczki. Największą osobliwością bobra jest jego płaski ogon zwany kielnia lub pluskiem. Pełni on rolę napędu i steru w wodzie, a podpory na lądzie. Dawniej plusk bobrowy uchodzący za przysmak stawiany był wyłącznie na magnackich stołach jako potrawa postna. Obecnie te walory bobra straciły na znaczeniu.

Głównym źródłem konfliktu bobra z człowiekiem na terenie lasów janowskich i najbliższej okolicy jest działalność na budowie tam i blokowaniu przepływu wód, czym powoduje podtapianie łąk, pól uprawnych, dróg i lasów. Zgryza również drzewa na pożywienie i budowę tam. Na bobry skarżą się również właściciele stawów rybnych /rozkopane groble/ ,niebezpieczne jest również niszczenie wałów przeciwpowodziowych.

Tym dolegliwością można jednak zaradzić, stosując różne metody zapobiegania zniszczeniom bobrowym.

W ramach programu „W zgodzie z naturą – LIFE + dla Lasów Janowskich” na spotkaniach pod tytułem „Gospodarowanie na Obszarach Natura 2000 – dobre praktyki” o takich możliwościach oraz przysługującym rolnikom odszkodowaniach i pomocy rzeczowej, informują pracownicy PK i RDOŚ.

Miejscowa ludność informowana jest również o zaletach jakie przynosi obecność bobrów, które jak żadne inne zwierzę potrafi poprawić stosunki wodne. Mimo, że podwyższając poziom wód gruntowych, uszkadzają drzewostany w ich sąsiedztwie, równocześnie zwiększają produktywność lasu położonego dalej. Podtopienia łąk poprzez tamę bobrową uniemożliwia zbiórkę siana, za to zwiększa wielokrotnie jego plony w latach suchych. Rozlewiska tworzone przez bobry oczyszczają wodę, spłaszczają falę powodziową, stabilizują poziom wód gruntowych. Zwierzęta te przynoszą jeszcze wiele korzyści ludziom i otaczającej nas przyrodzie.

Tłumaczenie zalet wynikających z obecności bobrów i ich przewagi nad niewątpliwymi niedogodnościami, powoli prowadzi do zmiany podejścia miejscowej ludności do tego największego polskiego gryzonia.

Coraz częściej utożsamiany jest on z dobrodziejstwem a nie z przekleństwem dla ludzi i przyrody.

tekst: M. Piech, zdjęcia: J. Kiszka ZLPK OZ w Janowie Lubelski